tag:blogger.com,1999:blog-86006407892430210202024-03-27T06:37:36.490+00:00مدونة القانون المغربيomarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.comBlogger1185125tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-3157349361086057872020-06-16T01:06:00.001+01:002020-06-16T01:06:06.039+01:00موقع جديد ومميز للعلوم القانونيةwww.juridika.ma<div><p style="box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant-numeric: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: Amiri; font-size: 22.12px; text-align: justify; color: rgb(51, 51, 51); background-color: rgb(255, 255, 255);">جيريديكا بنفس مغربي.. موقع قانوني افتراضي آخر ينضاف في زحمة المواقع الإفتراضية القانونية…</p><p style="box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant-numeric: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: Amiri; font-size: 22.12px; text-align: justify; color: rgb(51, 51, 51); background-color: rgb(255, 255, 255);">وبين هذا وذاك نريد ذاك الفارق، الفارق الذي يجعلنا ليس رقما فقط في سلسلة أعداد مواقع بل رقما ومعنى وروح… لذلك نضجت فكرة الموقع بعد تجربة طويلة ابتدأت سنة 2008 من خلال <span style="box-sizing: border-box; margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: inherit; font-size: 18px; font-style: inherit; font-weight: inherit; letter-spacing: 0px; color: rgb(51, 153, 102);"><a href="http://droitmarocma.blogspot.com/" target="_blank" rel="noopener noreferrer" style="box-sizing: border-box; margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: inherit; font-size: 22.12px; font-style: inherit; font-weight: inherit; color: rgb(51, 153, 102); text-decoration-line: none; transition: all 0.3s ease 0s; letter-spacing: 0px;">مدونة القانون المغربي</a></span> وهي مدونة بمثابة جنين لهذا الموقع، وما لمسناه من تفاعل مع المدونة وتعطش معرفي جميل للمادة القانونية جعلنا ننتقل إلى فكرة الموقع كتطوير وتمثين لتلك التجربة الافتراضية.</p><p style="box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant-numeric: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: Amiri; font-size: 22.12px; text-align: justify; color: rgb(51, 51, 51); background-color: rgb(255, 255, 255);">لذا فهذا الموقع نلتمس فيه تقديم المعلومة القانونية بشكل احترافي، بمضمون علمي رصين، متميز بكثافة تغطي كافة مجالات القانون، بعبارة أخرى شكل جذاب بمضمون متميز وبكم مقبول.</p><p style="box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant-numeric: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: Amiri; font-size: 22.12px; text-align: justify; color: rgb(51, 51, 51); background-color: rgb(255, 255, 255);">هو موقع القانون الرحب الذي يجعل المعلومة القانونية ملك مشاع بما للمعلومة من قوة وسلطة.</p><p style="box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant-numeric: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: Amiri; font-size: 22.12px; text-align: justify; color: rgb(51, 51, 51); background-color: rgb(255, 255, 255);">لسنا في حاجة للتأكيد على أهمية القانون وترابطاته مع مختلف المجالات المعرفية الأخرى، وحسبنا أن نعيد القاعدة القانونية المأثورة : لا يعذر أحد بجهله للقانون، لذا كان المدخل المعرفي أكثر من مجرد خلاص شخصي فردي بل هو إذا تأملناه جيدا سنجده الروح الذي تغدي شريان الدولة ويضمن استمراريتها، بل وتطورها المطلوب، والتجربة الفرنسية رائدة في مجال تقعيد القانون الإداري، نسوقها هنا على وجه التمثيل والأكيد أن لكل أمة حياتها القانونية الجديرة بالدراسة.</p><p style="box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant-numeric: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: Amiri; font-size: 22.12px; text-align: justify; color: rgb(51, 51, 51); background-color: rgb(255, 255, 255);">وكل الأمل أن يجد فيه رواد القانون من طلبة ومهنيين وباحثين ومتطلعين للمعرفة القانونية لذاتها على وجه الثقافة العامة ما يريدون،وأن تكون لما لا لبنات مشاريع قانونية من بحوث جامعية من مقالات على أنواعها من سند لسلوك المواطنة المازج بين حق متمتع به وبين واجب متعين به.</p><p style="box-sizing: border-box; margin: 0px 0px 20px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant-numeric: inherit; font-variant-east-asian: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: Amiri; font-size: 18px; color: rgb(51, 51, 51); background-color: rgb(255, 255, 255);"><a href="https://www.juridika.ma/about-me/" style="box-sizing: border-box; margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; font-variant: inherit; font-stretch: inherit; line-height: inherit; vertical-align: baseline; font-family: inherit; font-size: 22.12px; font-style: inherit; font-weight: inherit; color: rgb(51, 51, 51); text-decoration-line: none; transition: all 0.3s ease 0s; text-align: justify; letter-spacing: 0px;">مدير الموقع: عمر العياشي</a></p></div>omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-11344779225607589902019-03-16T15:37:00.000+01:002019-03-16T15:37:17.517+01:00أوامر قاضي التحقيق وفق قانون المسطرة الجنائية.<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: blue; font-size: large;"><b>أوامر قاضي التحقيق وفق قانون المسطرة الجنائية.</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: blue; font-size: large;"><b>المرجع:شرح قانون المسطرة الجنائية -وزارة العدل-</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div>
<span style="color: red; font-size: large;">مقدمة</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>خول القانون
لقاضي التحقيق صلاحيات واسعة للتأكد من الاتهام ومن الأدلة المقدمة إليه، لتأكيد أو
دفع الاتهام. وبالتالي للكشف عن الحقيقة، من خلال الإجراءات المتعلقة بجمع الأدلة گالتنقل،
والتفتيش، والحجز، والتقاط المكالمات والاستماع إلى الشهود، والخبرة.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ولما كان
استنطاق المتهم هو أهم إجراءات البحث عن الدليل، فقد وضع القانون بين يدي قاضي التحقيق
مجموعة من الآليات الإجرائية، التي تتعلق بشخص المتهم، عليه أن يعمل على تسخيرها بعيدا
عن المؤثرات والأهواء، وفي خدمة العدالة وإحقاق الحق، وبكيفية تنم عن حنكته واستقامته.
وأن يراعى عند تقريرها عدم المساس بالحقوق الدستورية للمواطنين. وهذه الآليات منها
ما هو متعلق و مرتبط بشخص المتهم، ويهدف إلى الحد من حريته أو إجباره على المثول أمام
قاضي التحقيق، وهي الأمر بالحضور والأمر بالإحضار والأمر بالإيداع في السجن والأمر
بإلقاء القبض أو الأمر بالاعتقال الاحتياطي. ومنها ما يتعلق بالحد من بعض حقوقه كالأمر
بالوضع تحت المراقبة القضائية، والأمر بتحديد كفالة مالية أو شخصية، والأمر بإغلاق
الحدود وسحب جواز السفر. أما الأوامر التي لا تساعد قاضي التحقيق في البحث عن الدليل،
کالأمر بإرجاع الحالة والأمر برد الأشياء المحجوزة، والأمر ببيع الأشياء المحجوزة التي
يخشی فسادها، فإنها تتضمن قواعد إجرائية، وأسند القانون أمر إصدارها الى قاضي التحقيق
لتعلق موضوعها بالقضايا المعروضة عليه ويضمن البت فيها مصلحة للضحايا أو لأطراف الدعوى</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span dir="LTR"></span>.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">يشترط في الأوامر المتعلقة بشخص المتهم والهادفة
إلى اجباره على المثول أمام قاضي التحقيق والمنصوص عليها في الباب الثامن من القسم
الثالث من الكتاب الأول، والنافذة المفعول في جميع أنحاء المملكة، أن تتحقق فيها إلى
جانب الشروط الخاصة بكل واحد منها، الشروط العامة التالية</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 36.0pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA;"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أن تتم عمليات الضبط والإحضار المأمور بها تحت اشراف
قاضي التحقيق ومراقبته؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 36.0pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA;"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أن يشار في كل أمر إلى نوع التهمة وإلى المواد القانونية
المطبقة ؛<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 36.0pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA;"><span style="mso-list: Ignore;">3.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أن تتضمن الأوامر هوية المتهم ورقم بطاقة تعريفه
عند الاقتضاء؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 36.0pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA;"><span style="mso-list: Ignore;">4.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أن يؤرخها قاض التحقيق ويوقعها ويختمها بطابعه ؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 36.0pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA;"><span style="mso-list: Ignore;">5.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أن يحترم حين إنجازها، القواعد المشار إليها سابقا
بشأن الاستعانة بترجمان وبالتخاطب مع الصم والبكم</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span dir="LTR"></span>.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 399.45pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أما الشروط الخاصة بكل أمر على حدة، فهي التالية</span></u></b><span dir="LTR"></span><b><u><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span dir="LTR"></span>:</span></u></b><b><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><u><o:p></o:p></u></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;">: </span></u></b><b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أولا - الأمر بالحضور </span></u></b><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">عرفت المادة 144 من
قانون المسطرة الجنائية الأمر بالحضور بأنه " إنذار يوجهه قاضي التحقيق للمتهم
للحضور أمامه في تاريخ وساعة محددين ". وهو بذلك شبيه بالاستدعاء الذي توجهه المحكمة،
ولا يقيد حرية المتهم، إلا أنه في حالة عدم امتثال المتهم له، فلقاضي التحقيق أن يلجأ
إلى إصدار أوامر أخرى أشد لإحضاره بالقوة. فهو بمثابة إنذار بالحضور قبل استعمال وسائل
أخرى للإجبار على الحضور</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span dir="LTR"></span>.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">يبلغ هذا الأمر إلى المتهم بواسطة مفوض قضائي أو
بواسطة الشرطة القضائية أو القوة العمومية. وعلى قاضي التحقيق أن يستنطق المتهم بمجرد
حضوره. ويحق للمحامي أن يحضر إلى جانب المتهم خلال الأستنطاق</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span dir="LTR"></span>.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ثانيا - الأمر بالإحضار<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>عرفت المادة
146 من ق.م. ج. الأمر بالإحضار بأنه " الأمر الذي يعطيه قاضي التحقيق للقوة العمومية
لتقديم المتهم أمامه في الحال</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span dir="LTR"></span>".<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ونظرا لطبيعة الأمر بالإحضار، المتجلية في التنفيذ
المادي بتقييد حرية المتهم وإلزامه بالحضور، فإن القانون أو كل أمر تبليغه وتنفيذه
إلى أعوان القوة العمومية المؤهلين قانونا لضبط الأشخاص ونقلهم جبرا ولو لم يكونوا
ينتمون إلى جهاز الشرطة القضائية.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ويمكن في
حالة الاستعجال نشر الأمر بأحضار الميم الحر بكافة الوسائل طبقا لمقتضيات الفقرة الأخيرة
من المادة 146 من ق م ج من ق.م. ج. وتسليم أصله إلى الجهة المكلفة بتنفيذه وتختلف
طريقة تبليغ وتنفيذ الأمر بالإحضار تبعا للوضعية التي <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>لا يكون عليها المتهم من حيث كونه معتقلا أو حرا.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>*
<b><u>إحضار المتهم الحر</u></b> تختلف كيفية التنفيذ بحسب ما إذا كان المتهم الحر
(أي غير المعتقل) يوجد داخل الدائرة القضائية للمحكمة التي يعمل بها قاضي التحقيق أو
خارجها:</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
<u>فإذا كان موجودا داخل الدائرة القضائية</u>، فإنه يتعين على عون القوة العمومية
أو ضابط الشرطة القضائية المكلف بتنفيذ الأمر بالإحضار أن يبلغه إلى المتهم بعرضه عليه
وتسليمه نسخة منه، ثم يعمل على تقديمه أمام قاضي التحقيق حالا. وإذا رفض الامتثال للأمر
أو حاول الفرار فإن العون المكلف بالتنفيذ يجبره</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">على ذلك بالقوة العمومية القريبة التي يتعين عليها الاستجابة لطلب التسخير الذي
يتضمنه الأمر.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
<u>وإذا كان المتهم الحر موجودا خارج دائرة نفوذ قاضي التحقيق</u>، فإنه يقدم إلى النيابة
العامة بمكان إلقاء القبض عليه التي يقوم أحد قضاتها باستفساره عن هويته وإشعاره بحريته
في ألا يدلي بأي تصريح، وتدوين ما قد يصرح به تلقائيا . ثم يأمر بنقله إلى مقر قاضي
التحقيق الذي أصدر الأمر بالإحضار، ما لم يعترض المتهم على ذلك ويستدل بحجج قوية لنفي
التهمة عنه. إذا في هذه الحالة ينقل إلى السجن، ويوجه إشعار بذلك وبأسرع وسيلة ممكنة
كالفاكس مثلا، إلى قاضي التحقيق مصدر الأمر.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>كما يوجه
إليه المحضر الذي يتضمن حضور المتهم ويتضمن هويته الكاملة وأوصافه وكافة البيانات التي
تساعد على معرفة هويته، وكذلك جميع البيانات التي تساعد على فحص الحجج التي أدلى بها.
ويشار فيه إلى إشعاره بحريته في عدم الإدلاء بأي تصريح.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ولقاضي التحقيق أن يقرر في أمر نقل المتهم إليه،
فإذا قرر مثوله أمامه فإنه يصدر أمرا بنقل المتهم، وفي هذه الحالة يتم ترحيله طبقا
للمادة 52 من المرسوم المؤرخ في 3 نونير 2000 المتضمن كيفية تطبيق القانون رقم
23-98 المتعلق بتنظيم وتسيير المؤسسات السجنية الصادر الأمر بتنفيذه بالظهير الشريف
المؤرخ في 1999/ 8 / 25 وتصرف نفقات النقل من الحساب الخاص بمصاريف القضاء الجنائي
طبقا للمادة 4 وما يليها من القانون رقم 23- 86 السابق ذكره</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>* إحضار المتهم المعتقل</span></u></b><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"> قد يكون المتهم معتقلا على ذمة قضية أخرى، فيصدر قاضي التحقيق أمرا بإحضاره..
ففي هذه الحالة أوكل القانون إلى مدير المؤسسة السجنية مهمة تبليغ الأمر بالإحضار إليه.
وفيما يتعلق بالتنفيذ، يختلف الأمر كذلك بحسب موقع مكان السجن.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">فإذا كان السجن يوجد بالنفوذ الترابي لقاضي التحقيق،
فإن الأمر ينفذ كما هو الشأن بالنسبة لنقل كافة المعتقلين إلى مقر المحكمة. وإذا كان
المتهم موجودا بسجن يوجد خارج النفوذ الترابي لقاضي التحقيق فإنه يتم ترحيله إلى السجن
الكائن بالنفوذ الترابي لقاضي التحقيق.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وإذا كان معتقلا احتياطيا على ذمة قضية أخرى فلا
يتم ترحيله إلا بعد موافقة الجهة القضائية المكلفة بالقضية التي هو معتقل احتياطيا
من أجلها. ويقوم بالترحيل رجال الأمن الوطني أو الدرك الملكي تبعا لاختصاصهم المكاني.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و على قاضي التحقيق أن يصدر أمرا بالنقل إلى الجهة
التي ستتكفل بتنفيذ الترحيل، ويوجه نسخة منه إلى المؤسسة السجنية</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">مع الأمر بالإحضار. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وتصرف نفقات النقل من الحساب الخاص بمصاريف القضاء
الجنائي طبقا للمادة 4 وما يليها من القانون رقم 23- 86 السابق ذكره.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و على قاضي التحقيق أن يستنطق المتهم في جميع الأحوال
بمجرد تقديمه إليه، وإذا تعذر ذلك، يتم نقله إلى السجن على أن يقوم قاضي التحقيق باستنطاقه
داخل 24 ساعة. وإذا لم يتم ذلك فإن مدير السجن أن يقدمه تلقائيا إلى النيابة العامة
المختصة التي تلتمس من قاضي التحقيق استنطاقه فورا. وعند تغيبه تلتمس من أي قاض آخر
من قضاة الحكم بالمحكمة القيام بذلك على الفور وإلا أطلق سراحه. ويعتبر المتهم الذي
لم يستنطق خلال هذا الوقت معتقلا إعتقالا تعسفيا، ويعرض كل قاض أو موظف أمر أو س مح
ببقائه بالسجن، للعقوبة التي يقررها القانون للاعتقال التعسفي </span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويحق لمحامي المتهم حضور الاستنطاق في جميع الأحوال.
كما يجب على قاضي التحقيق أو القاضي الذي يقوم بالاستنطاق أن يستعين بمترجم أو شخص
يحسن التخاطب مع االمتهم إذا اقتضى الأمر ذلك لكونه أصم أو أبكم أو يتحدث لغة أو لهجة
لا يحسنها القاضي.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وإذا تعذر على الشرطة القضائية أو القوة العمومية
العثور على المتهم الذي صدر في حقه الأمر بالإحضار، فإنها ترجع الأمر إلى قاضي التحقيق
مرفوقا بمحضر يثبت عدم عثورها عليه.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وإذا عثر على المعني بالأمر ورفض الامتثال لتنفيذ
الأمر بالإحضار، أو حاول الهروب بعد أن صرح باستعداده للامتثال، فيتم إجباره على الامتثال
بواسطة القوة العمومية، ويحق للضابط أو العون المكلف بالتنفيذ في هذه الحالة أن يستعمل
القوة العمومية الموجودة بأقرب مكان. ويجب على هذه القوة الاستجابة لطلب التسخير المضمن
في نص الأمر بالإحضار.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ثالثا- الأمر بالإيداع في السجن</span></u></b><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"> تعرف المادة 152 من قانون المسطرة الجنائية الأمر . بالإيداع في السجن بأنه"
الأمر الذي يصدره قاضي التحقيق إلى رئيس المؤسسة السجنية لكي يتسلم المتهم ويعتقله
اعتقالا احتياطيا</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويسمح هذا الأمر للسلطات المختصة بالبحث عن المتهم
والتعرف على مكان وجوده، ويكون كذلك سندا لنقل المتهم إذا كان قد بلغ إليه. ويبلغ الأمر
قاضي التحقيق، ويشير إلى التبليغ بالمحضر.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويشترط لإصدار الأمر بالإيداع في السجن:</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
أن تكون الأفعال المنسوبة إلى المتهم جناية أو جنحة يعاقب عليها بعقوبة سالبة للحرية.
فإذا تعلق الأمر بمتهم من أجل اجنحة مرتبطة بالجريمة موضوع التحقيق، ولم تكن العقوبة
المقررة لتلك الجنحة عقوبة سالبة للحرية، فإن قاضي التحقيق لا يمكنه إصدار أمر بإيداع
المتهم بالسجن من أجلها؛<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">- أن يكون قاضي التحقيق قد أستنطلق المتهم، فلا يمكن
القاضي التحقيق إصدار أمر بإيداع المتهم في السجن قبل استنطاقه ابتدائيا على الأقل؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
يتم تبليغ الأمر بالإيداع في السجن إلى المتهم، ويشار إلى التبليغ في محضر الاستنطاق.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ومن البديهي أن قاضي التحقيق غير مقي بمنتديات النيابة
العامة سواء كانت ترمي إلى اعتقال المتهم أو عدم اعتقاله..</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ومن جهة أخرى فإنه يمكن لقاضى الأحداث حبة للمادة
486 من ق.م. ج ، أن يصدر هذا الأمر في حق لهم الحمد الذي يفوق عمره 12 سنة طبقا للشروط
المحددة في المراد به ق.م. ج.، ولا س يما إذا ظهر أن هذا التدبير ضروري و باید در سال
اتخاذ تدبير آخر غيره.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">رابعا- الأمر بإلقاء القبض</span></u></b><b><u><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">تعرف المادة 154 الأمر بإلقاء القبض بكونه
"الأمر الصادر للقوة العمومية بالبحث عن المتهم ونقله إلى المؤسسة السجنية المبينة
في الأمر حيث يتم تسليمه واعتقاله فيها ".</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و يتعين أخذ رأي النيابة العامة بشأنه إلا إذا كان
المتهم في حالة فرار، أو متواجدا خارج تراب المملكة، وكان التحقيق جاريا في حقه بشأن
جناية أو جنحة معاقب عليها بعقوبة سالبة الحرية. ويمكن في حالة الاستعجال نشره كما
ينشر الأمر بالإحضار.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويسند أمر تنفيذ الأمر بإلقاء القبض إلى القوة العمومية
ويبلغ إليها. ويقتضي تنفيذه أن ينقل المتهم بمجرد ضبطه إلى المؤسسة السجنية المنصوص
عليها فيه مقابل إشهاد بذلك يسلمه رئيسها لعون القوة العمومية، إذا كان الضبط قد تم
داخل دائرة نفوذ قاضي التحقيق. ويتم استنطاقه من طرف قاضي التحقيق داخل 48 ساعة من
الاعتقال، وإلا فإن رئيس المؤسسة السجنية يقدمه إلى النيابة العامة المختصة التي تلتمس
من قاضي التحقيق و عند تغيبه من قاض آخر من قضاة الحكم استنطاقه فورا وإلا أطلق سراحه.
وكل احتفاظ بالمتهم أكثر من هذه المدة يعتبر اعتقالا تحكميا.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وإذا كان ضبط المتهم قد تم خارج دائرة نفوذ قاضی
التحقيق فإنه يقدم بمجرد ضبطه إلى النيابة العامة لمكان ضبطه التي تتحقق من هويته،
وتشعره بحريته في الإمساك عن الكلام. فإذا قبل الكلام، تلقت منه تصريحاته في محضر يوجه
حالا إلى قاضي التحقيق المختص. كما تخبر هذا الأخير وتلتمس نقل المتهم وتسد شیر قاضي
التحقيق إن تعذر نقله.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويبقى الأمر بإلقاء القبض ساري المفعول ولو بعد إحالة
القضية على المحكمة المختصة من طرف قاضي التحقيق. فإذا ضبط المتهم في أي مكان، فإن
النيابة العامة تتأكد من هويته وتشعره بحقه في علم الكلام وتستنطقه إن رغب فيه، في
محضر تضعه بملف القضية أو تحيله إلى النيابة العامة المختصة إن لم تكن هي المختصة.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وعلى عون القوة العمومية الذي ينفذ الأمر أن يراعي
حرمة المنازل وأن لا يلجها بعد التاسعة ليلا وقبل السادسة صباحا، وله أن يستعين بالقوة
العمومية من أقرب مكان إليه. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أما إذا تعذر ضبط المتهم فإن الأمر بإلقاء القبض
عليه يبلغ بتعليقه في المكان الذي يوجد به آخر محل لسكناه. ويحرر محضر بذلك من قبل
المكلف بالتنفيذ، بمحضر شخصين يختارهما من أقرب جيران المتهم، يوقعان إلى جانبه أو
يشار في المحضر إلى رفضهما أو إلى عجزهما عن التوقيع. ويؤشر عليه من طرف ضابط الشرطة
المختص محليا أو من طرف نائبه في حالة غيابه.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وتعرض مخالفة الشكليات السابقة، كلا من قاضي التحقيق
و عضو النيابة العامة وكاتب الضبط للعقوبات التأديبية، بصرف النظر عن المساءلة الزجرية
في حالة الاعتقال التحكمي.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">خامسا- الوضع تحت المراقبة القضائية<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">يعتبر الوضع تحت المراقبة القضائية من أهم إجراءات
التحقيق المتعلقة بشخص المتهم التي استحدثت بالقانون المغربي لأول مرة بمقتضى قانون
المسطرة الجنائية الجديد. وهو بديل اللاعتقال الاحتياطي، وعلى الرغم من كونه يمس بعض
الحقوق والحريات الأساسية للمتهم، إلا أنه يختلف عن الاعتقال الاحتياطي في كونه يبقى
مجرد تدابير، وإن كان من شأنه الحد من حرية المتهم أو من بعض حقوقه، فإنه يتيح له أن
يبقى حرا. في حين يؤدي الاعتقال الاحتياطي إلى هرمان المتهم من حريته والزج به في السجن.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">والمشرع اعتبر المراقبة القضائية تدبيرا استثنائيا
لا يعمل به إلا في الجنايات أو الجنح المعاقب عليها بعقوبة سالبة للحرية.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و يأمر قاضي التحقيق بوضع المتهم تحت المراقبة القضائية
كبديل للاعتقال الاحتياطي، من شانه ضمان حضوره الإجراءات التحقيق، كلما لم تكن ضرورة
التحقيق أو الحفاظ على أمن الأشخاص وخاصة الخصوم، أو الحفاظ على النظام العام تدعو
إلى اعتقاله احتياطيا. ويمكن لقاضي التحقيق اتخاذ هذا التدبير في أية مرحلة من مراحل
التحقيق، لمدة شهرين قابلين للتجديد خمس مرات.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و يصدره قاضي التحقيق في شكل أمر يبلغه شفهيا للمتهم
فور صدوره، ويشار إلى ذلك في المحضر. كما يبلغ إلى النيابة العامة داخل اجل أربع وعشرين
ساعة من تاريخ اتخاذه. ويتضمن الأمر واحد أو أكثر من التدابير أو الالتزامات المشار
إليها في المادة 161 من ق.م. ج . و التي يتعين على المتهم الخضوع لها. وتتجلی تدابير
المراقبة القضائية في الالتزامات التالية:</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
عدم مغادرة الحدود الترابية المحددة من قبل قاضی التحقيق. حيث يعين قاضي التحقيق المنطقة
أو الجهة أو الحي الذي يتعين على المتهم عدم مغادرته؛<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">- عدم التغيب عن المنزل أو المسكن الذي يحدده قاضي
التحقيق، إلا وفق الشروط والأسباب التي يقررها القاضي نفسه. ويمكن ملا أن يقرر موافقته
مسبقا، أو إشعار الشرطة أو الدرك الملكي بالمنطقة بذلك أو أي شرط أخر لا يمنعه القانون؛
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">- عدم التردد على بعض الأمكنة التي يحددها القاضي.
وغالبا ما يكون المنع منصبا على بعض الأماكن التي يخشى فيها إتلاف أدلة الجريمة، أو
أماكن من شأنها التأثير على سلوك المتهم، أو يخشى أن يتعرض فيها للانتقام مثلا؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
- إشعار قاضي التحقيق بكل تنقل خارج الحدود التي يعينها نجس القاضى نفسة؟ -</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
استجابة المتهم للاستدعاءات التي توجه إليه من طرف سلطة أو شخص يكلفه قاضي التحقيق
بمراقبته؟</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
التقدم بصفة دورية أمام المصالح المعينة من طرف قاضي التحقيق كالشرطة أو الدرك الملكي،
التي يتعين عليها أن تسجل تواریخ حضور المتهم لديها بناء على ما قرره قاضي التحقيق
(المادة 166 من ق.م.ج. )؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
الخضوع لتدابير المراقبة المتعلقة بالنشاط المهني أو حول المثابرة على تعليم معين.
ويكلف القاضي سلطة أو شخصا مؤهلا المراقبة النشاط المهني للمتهم أو مواظبته على الدراسة
</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
إغلاق الحدود؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
تقديم الوثائق المتعلقة بالهوية ولا سيما جواز السفر إما الكتابة الضبط أو لمصلحة الشرطة
أو للدرك الملكي مقابل وصل. ويشير الوصل إلى نوع الوثيقة المسحوبة وبياناتها وهوية
المتهم . وتضع السلطة المكلفة على الوصل صورة حديثة للمتهم. ويبين في الوصل أنه سلم
مقابل وثيقة الهوية المسحوبة ويتم إرجاع الوصل للمصلحة التي سلمته عندما يسترجع المتهم
الوثيقة التي سحبت منه .</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
المنع من سياقة جميع الناقلات أو بعضها، أو تسلیم ارخصة السياقة لكتابة الضبط مقابل
وصل. زنیها القاضي التحقيق أن يسمح للمتهم بالسياقة خلال مزاولة نشاط المهني؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
المنع من الاتصال ببعض الأشخاص المحددين على وجه الخصوص من طرف قاضي التحقيق؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
الخضوع لتدابير الفحص والعلاج أولنظام الاستشفاء،سیما من أجل إزالة التسمم ويمكن للمتهم
أن يختار الطبيب المختص أو المؤسسة التي تتولى ذلك، وتسلم للقاضي. من طرف الطبيب أو
المؤسسة أو من طرف المتهم، جميع الوثائق التي يطلبها.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
إيداع كفالة مالية يحدد قاضي التحقيق مبلغها واجل أدائها مع الأخذ بعين الاعتبار الحالة
المادية للمعني بالأمر . وتودع الكفالة بصندوق المحكمة التي يوجد بها قاضي التحقيق
مقابل وصل وتسلم نسخة من الوصل للقاضي. وقد استعمل المشرع تعبير مع الأخذ بعين الاعتبار
الحالة المادية للمعني بالأمر" و هو ما يفيد الخروج عن المقاييس المقررة في المادة
184 من ق.م. التي تتحدث عن الإفراج المؤقت مقابل كفالة؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
عدم مزاولة بعض الأنشطة ذات طبيعة مهنية أو اجتماعية أو تجارية ما عدا المهام الانتخابية
أو النقابية؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 234.65pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويشترط لاتخاذ هذا التدبير:<span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 36.0pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="FR" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أن تكون الجريمة قد ارتكبت أثناء ممارسة النشاط المهني أو بمناسبته؛<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 36.0pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="FR" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و جود خشية من ارتكاب جريمة جديدة لها علاقة بممارسة النشاط المعني. </span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 36.0pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="FR" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويشعر المشغل أو السلطة الإدارية التي يتبع لها المتهم، أو الهيئة المهنية التي
ينتمي إليها أو السلطة المختصة لممارسة المهنة. والتي يتعين عليها الالتزام بمنع المتهم
من ممارسة النشاط أو تتأكد من عدم ممارسته له. ولها أن تجري الأبحاث والتحريات والمراقبة
اللازمة لذلك الغرض، وتشعر قاضي التحقيق بكل مخالفة تصدر من المتهم</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ولا يكون المتع من مزاولة مهنة المحاماة مباشرة من
طرف قاضي التحقيق، وإنما يتعين عليه:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><span dir="LTR"></span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span dir="RTL"></span><span lang="FR" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">أن يحيل الطلب على هيئة المحامين بواسطة الوكيل العام للملك. ويتعين أن يبت
مجلس الهيئة المذكورة في الأمر وفقا للقواعد العادية المقررة في القانون المنظم لمهنة
المحاماة (المواد 65 إلى 69) داخل أجل شهرين من تاريخ الإحالة.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>*
وفي حالة بت مجلس هيئة المحامين داخل الأجل، يمكن لقاضي التحقيق إصدار الأمر بمنع المتهم
من مزاولة مهنة المحاماة.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>*
وفي حالة بت مجلس الهيئة داخل الأجل، يمكن الطعن في قراره وفقا للمقتضيات المشار إليها
في المواد من 90 إلى 93 من القانون المنظم لمهنة المحاماة.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
عدم إصدار الشيكات، وفي هذه الحالة فإن القاضي يشعر البنك أو المصلحة أو المؤسسة التي
تسير الحساب البنكي للمتهم أو بنك المغرب للسهر على تنفيذ الأمر.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
عدم حيازة الأسلحة وتسليمها إلى المصالح الأمنية المختصة مقابل وصل. وتحاط بهذا التدبير
مصالح الشرطة أو الدرك الملكي بالمكان الذي يقيم فيه المتهم. و عليها تنفيذه باستلام
الأسلحة من المتهم مقابل وصل بذلك، وتشعر قاضي التحقيق</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
تقديم ضمانات شخصية أو عينية يحددها قاضي التحقيق تستهدف ضمان حقوق الضحية؛</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
وأخيرا إثبات مساهمة المتهم في التحملات العائلية أو أنه يؤدي بانتظام النفقة المحكوم
بها عليه. وعلى قاضي التحقيق اشعار المستفيد من النفقة بذلك.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و لقاضي التحقيق كامل الصلاحية في تغيير التدبير
المتخذ، أو إضافة تدبير أخر أو أكثر من التدابير المنصوص عليها في المادة 161 المشار
إليها، تلقائيا أو بناء على طلب النيابة العامة أو المتهم أو محاميه، بعد أخذ رأي النيابة
العامة. كما يمكن إلغاء التدابير المتخذة في أي وقت وأثناء جميع مراحل التحقيق، إما
تلقائيا كذلك أو بناء على طلب النيابة العامة أو المتهم أو محاميه. وإذا لم يحترم المتهم
الالتزامات المفروضة عليه فإن قاضی التحقيق يمكنه أن يصدر أمرا بإيداعه في السجن أو
بإلقاء القبض عليه إذا كان في حالة فرار، وذلك بعد أخذ رأي النيابة العامة.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ولا يجب
أن يمس الوضع تحت المراقبة القضائية بحرية الرأي بالنسبة للأشخاص الخاضعين له، ولا
بالمعتقدات الدينية. أو السياسية، ولا بالحق في الدفاع.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويتعين لتطبيق الوضع تحت المراقبة القضائية أن يعين
قاضي التحقيق أو القاضي الذي ينتدبه لهذه الغاية، شخصا ذاتيا أو معنويا مؤهلا للمشاركة
في ذلك، أو مصلحة للشرطة أو للدرك الملكي أو أية مصلحة قضائية أو إدارية مختصة. وتمكن
أن تصرف لهؤلاء تعويضات في نطاق القانون رقم 23-86 المتعلق بالمصاريف القضائية في الميدان
الجنائي.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويقوم الأشخاص <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>والهيات المعنية بمراقبة مدى امتثال المتهم للالتزامات
المفروضة عليه ببلورة هذه المراقبة، ولذلك يمكنهم</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">استدعاءه أو زيارته. كما يمكنهم القيام بكل الإجراءات
والأبحاث</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">المفيدة لتنفيذ المهمة المنوطة بهم. ويبلغون قاضي
التحقيق عن إنجاز مهامهم وعن سلوك المتهم وفقا لما حدده. ويشعرونه إذا سجلوا على المتهم
تملصه من التطبيق. ويقبل الوضع تحت المراقبة القضائية الاستئناف كما سوف نرى لاحقا.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">سادسا: الاعتقال الاحتياطي<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>الاعتقال
الاحتياطي تدبير سالب للحرية يرمي إلى وضع المتهم في السجن. ويصدر على شكل أمر بالإيداع
في السجن إذا كان المتهم حاضرا، أو أمر بإلقاء القبض</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">إذا كان المتهم في حالة <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>فرار. ويبلغ
فورا للمتهم وللنيابة العامة بنفس الطريقة التي يبلغ بها الأمر بالوضع تحت المراقبة
القضائية. ويحق للمتهم أو دفاعه تسلم نسخة من الأمر بالاعتقال الاحتياطي.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ولا تنص المادة 175 من ق.م. ج. على تسليم نسخة من
الأمر بإلقاء القبض. ولكن قواعد حسن سير العدالة واحترام حقوق الدفاع تقتضي تسليم نسخة
من الأمر بإلقاء القبض في حالة تنفيذه، ذلك أن نسخة الأمر بالإيداع في السجن تسلم ابتداء
من الحظة تنفيذه، اعتبارا لكونه ينفذ فور صدوره ويبلغ إلى المتهم في نفس الوقت.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وإذا كان المشرع قد أعطى للمتهم حق استئناف الأمر
بالإيداع في السجن المنصوص عليه في المادة 154 من قانون المسطرة الجنائية، فإن المادة
223 من هذا القانون التي تحدد أوامر قاضي التحقيق القابلة للاستئناف لم تذكر الأمر
بالقاء القبض المنصوص عليه في المواد 154 وما يليها إلى 158 من قانون المسطرة الجنائية،
وذلك لأن هذا الأمر لا يكون سندا اللاعتقال الاحتياطي إلا لفترة مؤقتة تحددها المادة
156 من قانون المسطرة الجنائية في 48 ساعة من تاريخ الاعتقال، حيث يجب عرض المتهم على
قاضي التحقيق الذي يقوم باستننطاقه ويقرر بشأن اعتقاله احتياطيا أو الإفراج عنه. وإذا
قرر اعتقاله احتياطيا فإنه يصدر - بعد استنطاقه - أمرا بالإبداع في السجن </span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وإذا كان قرار الايداع في السجن هو الشكل العملي
لتطبيق قرار الاعتقال الاحتياطي، وهو يقبل الاستئناف أمام الغرفة الجنحية لمحكمة الاستئناف
التي يمكن أن تلغي قرار قاضي التحقيق بالإيداع في السجن مما يترتب عنه الإفراج عنه.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">فإنه في حالة عدم تقديم الاستئناف أو عدم قبوله أو
رفضه، يبقى الاعتقال الاحتياطي ساريا ولا ينتهي إلا بانتهاء مدته أو عدم تجديدها. او</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">نتيجة لصدور أمر بالإفراج المؤقت عن قاضي التحقيق وفقا للمادة 179 من قانون
المسطرة الجنائية أو عن الغرفة الجنحية لدي محكمة الاستئناف التي يستأنف لديها قرار
قاضي التحقيق وفقا الفقرة الرابعة من المادة 179 من قانون المسطرة الجنائية.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وتكون مدة الاعتقال الاحتياطي في الجنايات هي شهرين
اثنين. ويمكن لقاضي التحقيق أن يجدد هذا التدبير خمس مرات أخرى لنفس المدة (أي شهرين
في كل مرة). وأما في الجنح فإن مدة الاعتقال الاحتياطي تكون شهرا واحدا، ويمكن لقاضي
التحقيق أن يجدده مرتين لنفس المدة، (اي شهرا واحدا في كل مرة) .</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ولا يتم التجديد إلا إذا تبين بعد نهاية مدة الاعتقال
الأحتياطي أن الضرورة تقتضي استمراره. ويتعين على قاضي<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>التحقيق تعليل الأمر بتجديد الاعتقال الاحتياطي
الصادر عنه، تعليلا خاصا. ولا يصدر أمره إلا بناء على طلبات النيابة العامة التي تكون
هي الأخری معللة بأسباب.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وفي حالة انتهاء مدة الاعتقال الاحتياطي وعدم تجديدها
أو بعد انتهاء التحديدات، يفرج تلقائيا عن المعني بالأمر ما لم تتم إحالته على المحكمة
المختصة أو يكون معتقلا لأسباب أخرى.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويمكن لقاضي التحقيق أن يأمر بالإفراج تلقائيا طبقا
لشروط الفقرة الأولى من المادة 178 من ق.م. ج. أو بناء على طلب، بضمانة شخصية أو مالية
أو بدونهما.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ولا يمنح قاضي التحقيق الإفراج المؤقت بصفة تلقائية
إلا بعد استشارة النيابة العامة في الحالة التي لا يكون فيها الإفراج</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">مقررا بحكم القانون.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وفي هذه الحالة يتعين على المتهم أن يلتزم بالحضور
لجميع إجراءات الدعوى كلما دعي لذلك، وبأن يخبر قاضي التحقيق بجميع تنقلاته أو بالإقامة
في مكان معين. ويتعلق الأمر بحضور إجراءات الدعوى كلها، وليس مرحلة التحقيق فقط. ولذلك
فإنه يمكن القاضي التحقيق، وللمحكمة بعد ذلك، في حالة إخلال المتهم بهذه الالتزامات،
أن تصدر أمرا جديدا باعتقاله.</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وإذا منح الإفراج المؤقت بكفالة
مالية فإنها تضمن عنصرين ( أو جزءين):</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
ضمان حضور المتهم لإجراءات التحقيق وتنفيذ الحكم. مما يعني مراعاة مبلغ الغرامة التي
قد يحكم بها عند الاقتضاء.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>-
ضمان مصاريف الدعوى التي سبقها الطرف المدني، ثم المبالغ الواجب إرجاعها، والتعويض
عن الضرر، أو أداء النفقة إذا كان المتهم متابعا بها، فالمصاريف التي أنفقها مقيم الدعوى
العمومية، وأخيرا الغرامات. وينبغي أن يحدد مقرر الإفراج المؤقت القدر المخصص لكل جزء
من جزئي الكفالة المذكورين أعلاه.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">إذا قدم طلب الإفراج المؤقت من طرف النيابة العامة
تعين على قاضي التحقيق أن يبيت فيه داخل أجل خمسة أيام من وضعه بكتابة الضبط لديه.
وإذا قدم من طرف المتهم أو محاميه تعين عليه أن يبلغه إلى النيابة العامة، ويشعر به
المطالب بالحق المدني برسالة مضمونة داخل 24 ساعة من وضعه كذلك. وعليه أن يبت فيه داخل
خمسة أيام من تاريخ الطلب. وإلا فإنه يحق للمتهم أن يرفع طلبه مباشرة إلى الغرفة الجنحية
التي يتعين عليها أن تبت فيه داخل 15 يوما، وبعد تقديم النيابة العامة لمستنتجاتها.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">وإذا لم تبث الغرفة الجنحية في الطلب داخل الخمسة
عشر يوما، فإنه يقع الإفراج عن المتهم ما لم يكن هناك إجراء إضافي للتحقيق.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">غير أنه إذا كان في الدعوى طرف مدني فلا الغرفة
الغرفة الا بعد انصرام أجل 48 ساعة على إشعاره بتقديم طلب الإفراج المؤقت.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">ويحق للنيابة العامة كذلك أن ترفع طلبا بالإفراج
المؤقت إلى الغرفة الجنحية لتبت فيه داخل نفس الأجل (15 يوما)، إذا كانت قد قدمت طلبا
إلى قاضي التحقيق ولم يبت فيه داخل أجل 5 أيام.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">إذا لم يبت قاضي التحقيق داخل أجل خمسة أيام، فإن
امتناعه يعتبر رفضا ضمنيا للطلب ولا يمكنه البت فيه بعد فوات هذا الأجل.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و يجب على المتهم الذي تم تمتيعه بالإفراج المؤقت،
أن يقدم إلى كتابة ضبط المؤسسة السجنية قبل الإفراج عنه، تصريحا يعين فيه محل المخابرة
معه بدائرة نفوذ قاضي التحقيق، ويبلغه رئيس المؤسسة السجنية إلى هذا الأخير.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">فإذا تخلف المتهم عن الحضور رغم توصله بالاستدعاء،
أو جدت ظروف تجعل اعتقاله ضروريا، فإنه يمكن لقاضي التحقيق أن يأمر باعتقاله مجددا
إذا كان هو الذي أفرج عنه. أما إذا كانت الغرفة الجنحية لمحكمة الاستئناف هي التي قررت
الإفراج عنه، بكفالة أو بدونها بعد إلغاء قرار قاضي التحقيق، فإنه لا يمكن القاضي التحقيق
أن يصدر أمرا جديدا بالاعتقال إلا إذا قررت هذه الغرفة بناء على ملتمس كتابي من النيابة
العامة، سحب تمتيع المتهم بمقررها القاضي بمنح الإفراج.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">إذا تقرر الإفراج عن المتهم بكفالة مالية فإنه يتعين
على الجهة التي قررت ذلك (قاضي التحقيق أو الغرفة الجنحية) أن تحدد القدر الذي تخصصه
لضمان حضور المتهم، والقدر الواجب للأداء الجزء الثاني من الكفالة الذي تنص عليه الفقرة
الثانية من المادة 184 من ق.م. ج ، لأن الجزء الأول من المبلغ يتم إرجاعه إلى المتهم
في حالة حضوره. ويصبح ملكا للخزينة في حالة تخلفه. وتبلغ النيابة العامة إلى القابض
موجزا من القرار أو شهادة من كتابة الضبط تثبت مسؤولية المتهم، وأما الجزء الباقی ما
من مبلغ الكفالة فلا يرد للمتهم إلا في حالة عدم متابعته. وفي حالة الحكم بالإدانة
يصرف هذا الجزء من المبلغ لمستحقيه من طرف صندوق الإيداع والتدبير. وتبت غرفة المشورة
في كل نزاع بين المستحقين.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و يدفع مبلغ الكفالة إلى صندوق كتابة ضبط المحكمة،
أو إلى القابض نقدا أو بواسطة شيك معتمد من طرف البنك، أو بواسطة شيك صادر عن محامي
المتهم. كما يمكن أن يدفع بواسطة سندات صادرة عن الدولة أو مضمونة من طرفها إلى القابض
وحده. وتأمر النيابة العامة بعد اطلاعها على وصل الأداه ، بتنفيذ مقرر الإفراج المؤقت.</span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></div>
<br /></div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-38699516218363640282019-02-24T13:25:00.004+01:002019-02-24T13:25:55.443+01:00عناصر الإجابة الصحيحة على سؤال المنتدبين القضائيين حول الحق في المعلومة<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
مقدمة<br />
<span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">الإطار المرجعي للحق في الحصول على المعلومات</span><br />
<div style="text-align: start;">
<span style="color: #363636; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">- يعتبر حق الحصول على المعلومات حقا من الحقوق والحريات الأساسية التي نص عليها الدستور المغربي الصادر بتاريخ 29 يوليوز 2011، ولاسيما الفصل 27 منه.</span></div>
<div style="text-align: start;">
<span style="color: #363636; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">- إن تكريس هذا الحق يأتي ليؤكد الالتزام الدائم للمملكة المغربية بحقوق الإنسان كما هي متعارف عليها عالميا</span></div>
<div style="text-align: start;">
<span style="color: #363636; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">- مقتضيات المادة 19 من الإعـلان العالمي لحقوق الإنسان</span></div>
<div style="text-align: start;">
<span style="color: #363636; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">- المادة 19 من العهد الدولي للحقوق المدنية والسياسية</span></div>
<div style="text-align: start;">
<span style="color: #363636; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">- المادة 10 من اتفاقية الأمم المتحدة لمكافحة الفساد التي ألزمت الإدارات العمومية بضرورة تمكين المواطنين من الحصول على المعلومات واتخاذ التدابير الكفيلة لممارستهم لهذا الحق، تعزيزا للشفافية وترسيخا لثقافة الحكامة الجيدة.</span></div>
<div style="text-align: start;">
<span style="color: #363636; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">واعتبارا للأهمية القصوى التي يكتسيها حق الحصول على المعلومات في تعميق الديمقراطية قيما ومبادئ وممارسة، يأتي قانون الحق في الحصول على المعلومات ليشكل ترجمة فعلية وملموسة لتنزيل مقتضيات الدستور ومتطلباته القانونية والمؤسساتية، وتعبيرا واضحا عن إرادة سياسية أكيدة تستجيب للحاجيات التي عبر عنها التطور الكمي والنوعي للإدارة والمجتمع.</span></div>
<div style="text-align: start;">
<span style="color: red; font-size: large;"> المؤسسات والهيئات المعنية بهذا الحق والأشخاص المخول لهم هذا الحق</span></div>
<div style="text-align: start;">
<span style="text-align: right;"><span style="color: #38761d;"> </span></span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large; text-align: right;">مجلس النواب</span></div>
<ol style="text-align: right;">
<li><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">مجلس المستشارين</span></li>
<li><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">الإدارات العمومية</span></li>
<li><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">المحاكم </span></li>
<li><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">الجماعات الترابية</span></li>
<li><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">المؤسسات العمومية وكل شخص من أشخاص القانون العام</span></li>
<li><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">المرافق العمومية</span></li>
</ol>
<br />
<div style="text-align: start;">
<span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">الأشخاص المخول لهم هذا الحق</span></div>
<div style="text-align: start;">
</div>
<ol style="text-align: right;">
<li><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">المواطنون المغاربة</span></li>
<li><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;">كل شخص اجنبي مقيم بالمغرب</span></li>
</ol>
<div>
<span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"> الاسثناءات الواردة على الحق في الحصول على المعلومة</span></div>
<div>
<div style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-large; text-align: start;">
هناك استثناءات مطلقة وأخرى مقيدة .</div>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large; text-align: start;"> المتعلقة بالدفاع الوطني</span></div>
<div>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><div style="text-align: start;">
▪ المتعلقة بأمن الدولة الداخلي والخارجي</div>
<div style="text-align: start;">
▪ المتعلقة بالحياة الخاصة لأفراد أو التي تكتسي طابع معطيات شخصية</div>
<div style="text-align: start;">
▪ حماية مصادر المعلومات</div>
<div style="text-align: start;">
▪ المشمولة بطابع السرية بمقتضى النصوص التشريعية الخاصة الجاري بها العمل</div>
<div style="text-align: start;">
<br /></div>
</span></div>
<br />
<div style="text-align: start;">
<span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: large;"><br /></span></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-53566214974953667062019-02-19T13:16:00.000+01:002019-02-19T13:16:41.225+01:00للمقبلين على مباراة المنتدبين القضائيين وامتحان اهلية المحاماة:الديمقراطية التشاركية، وأدواتها الرقمية، منطلقات نظرية، وتطبيقات عملية<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: x-large;">الديمقراطية التشاركية، وأدواتها الرقمية، منطلقات نظرية، وتطبيقات عملية</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size: 14px;"><b>الكاتب : فورار أحمد أمين .</b></span></span></div>
<div style="text-align: right;">
الملخص</div>
<div style="text-align: justify;">
دفعت بعض جوانب القصور في ممارسة الديمقراطية التمثيلية، إلى الدعوة لتبني نوع آخر من الديمقراطية أكثر قدرة على إشراك المواطنين في اتخاذ القرار بما يحقق جوهر العملية الديمقراطية، فتم إعادة</div>
<div style="text-align: justify;">
تبني ممارسة معروفة تاريخيا بالديمقراطية التشاركية بهدف خلق مزيد من الفرص والأدوات أمام الأفراد للمساهمة في صنع القرار. يعتمد تطبيق الديمقراطية التشاركية حاليا بشكل متزايد على أدوات المشاركة الإلكترونية من خلال استخدام خلال تقنيات المعلومات والاتصالات بهدف تعزيز المشاركة المدنية والحكم التشاركي الشفّاف. تتناول هذه الورقة البحثة المنطلقات النظرية الداعية لتبني الديمقراطية التشاركية اعتمادا على نقل تصورات الباحثين، إلى جانب التطرق لأدواتها الرقمية بالتحليل، اعتماد على بعض التجارب في هذا المجال.</div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: red; font-size: large;"><a href="https://drive.google.com/file/d/1U1ieAVhFgaaamQZ2kifO_NQ1QPWOjNAS/view" target="_blank">تحميل الدراسة كاملة</a></span></b></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-24795178048086819772019-02-19T12:46:00.001+01:002019-02-19T12:46:50.769+01:00الخطأ القضائي في مدلول الدستور:من أجل حمولة دستورية.<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 121.85pt center 207.65pt; text-align: center;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 26.0pt;">الخطأ القضائي في مدلول
الدستور</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 26.0pt;"><span dir="LTR"></span>:</span></b><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 26.0pt;">من أجل حمولة دستورية.<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span dir="LTR" lang="FR" style="font-family: "Monotype Corsiva"; font-size: 26.0pt; mso-ansi-language: FR; mso-bidi-font-family: "Amiri Quran";">L'erreur judiciaire: pour une portée
constitutionnelle<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; tab-stops: 184.35pt center 261.65pt;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>ذ.عمرو الصادق<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoHeader" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><b><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">المصدر:دراسة منشورة في مجلة المعرفة القانونية والقضائية- العدد الأول </span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;"><span dir="LTR"></span>2017</span><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> ص </span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;"><span dir="LTR"></span>64-51<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-JRZSkHK1pqU/XGvsj_W6FSI/AAAAAAAAe00/7I8WQI3YM281ioXShK6h3mqoBX5JZVCiACLcBGAs/s1600/logo-droitmarocma.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="228" data-original-width="230" src="https://2.bp.blogspot.com/-JRZSkHK1pqU/XGvsj_W6FSI/AAAAAAAAe00/7I8WQI3YM281ioXShK6h3mqoBX5JZVCiACLcBGAs/s1600/logo-droitmarocma.png" /></a></div>
<div align="center" class="MsoHeader" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><b><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">مقدمة.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">ليس ترفا لغويا أن
يعنون هذا البحث باللغتين العربية والفرنسية، وإنما اعتبارا لما يثيره الفصل 122
من الدستور المغربي الجديد لسنة 2011<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[1]</span></b></span><!--[endif]--></span></span></a>
بين نصيه العربي والفرنسي من تباين على مستوى الدلالة القانونية - لكلمتي
"خطأ" و "غلط" وما كان لذلك التباين من اثر في عمل الباحثين
بعد قراءتهم النص العربي للفصل المذكور بخلفية مدنية، ظهر أثرها جليا في تصورهم
لهذا "الخطأ" ضمن أبحاثهم، التي تناولت هذا المستجد الدستوري بالدراسة.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">لنورد أولا نص المقتضى الدستوري باللغتين العربية
ثم الفرنسية</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span>:</span></b><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" dir="RTL" style="margin-right: 25.5pt; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: Amiri;"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">النص العــربي:</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin-right: 25.5pt; mso-add-space: auto;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>" يحق لكل من تضرر من خطا قضائي الحصول على
تعويض تتحمله الدولة ". <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" dir="RTL" style="margin-right: 25.5pt; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: Amiri;"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">النص الفرنسي</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span>:</span></b><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="right" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: left;">
<span dir="LTR" lang="FR" style="font-family: Amiri; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: FR;">Les dommages causés par une erreur judiciaire ouvrent droit à une réparation
à la charge de l'État</span><span dir="RTL"></span><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="RTL"></span>.</span><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; mso-ansi-language: FR;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">ولنتساءل بداية... و
المؤكد في لغة القانون أن كلمة "خطأ" الواردة في النص العربي لیست معجميا
ولا قانونيا هي كلمة " غلط " الواردة في النص الفرنسي</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span>:</span></b><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">و هل الأمر خطأ في الترجمة؟
أم أن تعبير "الخطأ" وللدلالة على معناه الدستوري لا يمكن صياغته باللغة
الفرنسية إلا بالصبغة التي ورد بها في النص الفرنسي للفصل 122 من الدستور؟ ولا نكون
في هذه الحالة أمام أي خطأ في الترجمة.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">الرأي عندي</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span dir="RTL"></span><b><span style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span lang="AR-MA">أن الأمر لا يتعلق فيها بأي خطأ.<o:p></o:p></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">والسند ذلك أمران</span></b><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" lang="FR" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: FR; mso-bidi-font-family: Arial;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span>- الأول</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أن تعبير "الخطأ" الوارد في النص العربي له حمولة دستورية تبعد مضمونه
و الخطأ في أصله المدني كما سنرى ذلك لاحقا.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>-</span></b><span dir="RTL"></span><b><span style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span> <span lang="AR-MA">الثاني</span></span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أن القول بغير ذلك يقتضي التسليم بأن المشرع الدستوري يقصد
أن الأمر يتعلق بخطأ.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ولا مناص والحالة هذه من البحث عن هذا "الخطأ"
الذي تتحمل الدولة بما الفصل 122 من الدستور التعويض عن الضرر المترتب عنه.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وهنا يطرح التساؤل:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">هل الأحكام القضائية تصدر عن الدولة و قطعا لا، فالدولة
هي "مؤسسة المؤسسات"</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[2]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ومن نافلة القول أن الأحكام تصدر عن المؤسسة الدستورية
المختصة وهي السلطة القضائية. فكيف يتأتى والحالة هذه البحث في حق الدولة عن خطأ قضائي
في حكم ليس لها أن تصدره؟ وإذا كان الأمر كذلك، كيف يمكن أن ينسب لها ارتكاب خطأ ما
؟.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">مؤدى ذلك يفيد بكل تأكيده</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أن تعبير "الخطأ" الوارد في النص الدستوري وبسبب
الاستحالة الدستورية لأن تصدر الدولة أحكاما قضائية لا ينطوي على معنى الخطأ المألوف
في المجال المدني. وهذا يقودنا بسلاسة إلى تلمس الحمولة الدستورية التعبير" الخطأ"
الوارد في النص الدستوري: بعده التام عن المعنى المدني للخطأ.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أما الذي يلفت النظر بعد ذلك عند قراءة عموم الأبحاث ذات
الصلة التي تم نشرها والإطلاع عليها بل وحتى الأكاديمي</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn3" name="_ftnref3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[3]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"> منها هو:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">تسرب مفهوم الخطأ في أصله المدني إلى أذهان أصحاب تلك الأبحاث
نتج عن إسقاطهم ذلك المفهوم على تعبير "الخطأ" الوارد في النص الدستوري ابتعادهم
في تحليلهم الفكرة الخطة القضائي عن الإطار الدستوري الذي وردت فيه، وهذا الإسقاط أمر
منتقد، في مس ومن حيث لا يقصد أصحابه مسالة علمية تتصل بأسلوب قراءتهم تعبير
"الخطأ" الوارد في الفصل 122 من الدستور باستحضارهم مدلول الخطأ المدني.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وذلك: أخرج مفاهيم عن سياقها (إخراج تعبير "الخطأ"
الوارد في الفصل 122 من الدستور عن سياقه الدستوري) واسقط أخرى على غير سياقها (إسقاط
مدلول الخطأ المدني على تعبير "الخطأ" الوارد في النص المذكور من الدستور)
وهو ما لا نراه صائبا.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وانطلاقا من هذه المقدمة، نقسم البحث في هذا الموضوع إلى
فصلين</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">الفصل الأول: نخصصه لمقاربة نقدية لأسلوب الدراسة المتبع
في الأبحاث المشار إليها في موضوع الخطة القضائي بعد المستجد الدستوري.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">الفصل الثاني: نخصصه للمقاربة المعتمدة عندنا.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 20.0pt;">الفصل الأول<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 20.0pt;">المقاربة النقدية.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">قبل استعراض هذه المقاربة:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">نبادر إلى القول والتأكيد:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أن هذا البحث قاصر على تناول الخطة القضائي في إطار الفصل
122 من الدستور مستبعدين تناول الخطة القضائي الذي تقوم مسؤوليته على أساس الخطأ الشخصي
للقاضي.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ولكن، ما هو تعريف الخطأ القضائي الذي يحق لكل متضرر منه
الحق في تعويض تتحمله الدولة ؟<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">المشرع الدستوري سكت عن ذلك. وهو إذ لم يفعل، يبقى الأمر
متروكا للفقه والقضاء. وعلى حد ما وسعني الجهد، لم أعثر على تعريف يستحضر الحمولة الدستورية
لذلك الخطأ.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ولأن الخطأ القضائي بتلك الحمولة يجد ملامحه وجذوره الأولى
في قانوني المسطرة الجنائية والمسطرة المدنية كما سنرى ذلك عند عرض مقاربتنا في الموضوع.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ولأنه في القضايا الجنائية أفدح لمساسه بحرية الفرد وقد
يكون بحياته، نسوق له تعريفان للباحثين الفرنسيين</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:</span></b><span dir="RTL"></span><b><span style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span> <span lang="AR-MA"><o:p></o:p></span></span></b></div>
<div align="right" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: left;">
<span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" lang="FR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;"><span dir="LTR"></span>1. Une erreur judiciaire est" une erreur de fait
commise par une juridiction de jugement dans appréciation de la culpabilité
d'une<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>personne poursuivie</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn4" name="_ftnref4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri;"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[4]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span dir="LTR" lang="FR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;">-</span></b><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="right" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: left;">
<span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" lang="FR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;"><span dir="LTR"></span>2. l'erreur judiciaire est un phénomène sous-estimé
qui n'est souvent découvert qu'après par le coupable disculpé eut passé de
nombreuses années en prison</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn5" name="_ftnref5" style="mso-footnote-id: ftn5;" title=""><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri;"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[5]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><span dir="RTL"></span><b><span style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span> </span></b><b><span dir="LTR" lang="FR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">والملفت في هذين التعريفين؛<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">اقتراب فحواهما إلى حد التطابق مع مقتضيات الفقرة الأولى
من الفصل 612 من الظهير الشريف رقم 58.1.261 بتاريخ 10 فبراير 1959 (الملغي) الذي كان
يحتوي على قانون المسطرة الجنائية وكذا الفقرة الرابعة من الفصل 613 من نفس القانون
في نصهما الفرنسي.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وللإفادة نورد نصي الفقرتين المذكورتين باللغتين الفرنسية
والعربية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b style="mso-ansi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>نص الفقرة الأولى من الفصل 612 المذكور باللغة الفرنسية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="LTR" style="direction: ltr; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<b><span dir="RTL" lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">"</span></b><b><span lang="FR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;">La
révision n'est ouverte que pour la réparation d'une erreur de fait commise au
détriment d'une personne condamnée pour un crime ou un délit</span></b><span dir="RTL"></span><b><span dir="RTL" lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span>."</span></b><b><span lang="FR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span>- نص
الفقرة باللغة العربية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">"لا يفتح باب المراجعة إلا لتدارك خطأ</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn6" name="_ftnref6" style="mso-footnote-id: ftn6;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[6]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"> - واقعي تضرر منه شخص حكم
عليه من أجل جناية أو جنحة"<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- نص الفقرة الرابعة من الفصل 613 المذكور باللغة الفرنسية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="LTR" style="direction: ltr; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<b><span dir="RTL" lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">"</span></b><b><span lang="FR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;">Lorsque
après une condamnation, un fait vient à se produire ou à se révéler, ou lorsque
des pièces inconnues lors des débats sont présentées, de nature à établir l'
innocence du condamné</span></b><span dir="RTL"></span><b><span dir="RTL" lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span>."</span></b><b><span lang="FR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: FR;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span>- نص
الفقرة باللغة العربية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">"إذا طرأ بعد صدور الحكم بالإدانة أو اكتشف أمر أو
وقع الاستدلال بمستندات كانت مجهولة ومن شأنها أن تثبت براءة المحكوم عليه".<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وللفائدة نسوق المقتضيات المقابلة في قانون المسطرة الجنائية
الحالي</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">المادة 565 فقرة 1</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span>"لايفتح
باب المراجعة إلا لتدارك خطا في الوقائع تضرر منه شخص حكم عليه من أجل جناية أو جنحة".<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">المادة 566 الفقرة الرابعة:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">" إذا طرأت واقعة بعد الحكم بالإدانة أو تم الكشف عنها
أو إذا تم تقديم مستندات كانت مجهولة أثناء المناقشات ومن شأنها أن تثبت براءة المحكوم
عليه"</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn7" name="_ftnref7" style="mso-footnote-id: ftn7;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[7]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ومن الفقه الغربي أيضا نسوق تعريفا أكثر شمولا هو التالي:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">"الخطأ القضائي هو عدم مطابقة الحقيقة القضائية التي
تلفظها العدالة من خلال الأحكام للحقيقة التي تكشفها الوقائع فعلا على الأرض"..</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn8" name="_ftnref8" style="mso-footnote-id: ftn8;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[8]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وبعد عرض تلك التعاريف، نشرع في بسط مقاربتنا النقدية ونقول</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">إن الأساس المعتمد لدينا في نهج هذه المقاربة يقوم على نقد
منهجية التحليل المتبعة في الأبحاث</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn9" name="_ftnref9" style="mso-footnote-id: ftn9;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[9]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"> التي نهجت سبيل إسقاط مفهوم الخطأ المدني
على تعبير "الخطأ" الوارد في الفصل 122 من الدستور، الشيء الذي ترتب عنه
أن تعذر على الباحثين تلمس حقيقة وطبيعة ذلك الخطأ" لدرجة خلطه - في غياب أية
مقاربة معيارية - مع غيره من الأخطاء القضائية التي لا تندرج ضمن تلك التي تسال عنها
الدولة في إطار الفصل 122 من الدستور.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وهذا هو الوجه الأول في مقاربتنا النقدية. والثاني وهو نتيجة
له:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">... جعل القارئ يتلمس صعوبة ومجاهدة لدى الباحثين في الفصل
بين مجالات الخطأ القضائي للتمييز بين ما يقع منها تحت طائلة الفصل 122 المذكور وما
لا يقع منها تحته.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>وبالقدر الذي
يتلاءم مع حجم البحث، نعرض بإيجاز لهذين الوجهين من المقاربة مخصصين مبحثا لكل واحد
منهما نبسط من خلاله تجليات كل وجه في الأبحاث التي تناولت الخطأ القضائي في إطار الفصل
122 من الدستور.<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">المبحث الأول<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وجه المقاربة النقدية الأول: الإسقاط.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-fareast-font-family: Amiri;"><span style="mso-list: Ignore;">أ-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>نموذج البحث الأول:'</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn10" name="_ftnref10" style="mso-footnote-id: ftn10;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[10]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">"فبالرجوع إلى مقتضيات الفصل 122 من الدستور نجده ينص
على أنه: "يحق لكل تضرر من خطا قضائي الحصول على تعويض تتحمله الدولة". إن
مفهوم الخطأ هنا يحيا الخطأ الموجب لمسؤولية الدولة والذي يترتب عنه تعويض المتضرر
وفق القواعد العامة المسؤولية المرافق العمومية".<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- مكمن المقاربة في هذا النموذج.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>و لاحظ أن الباحث
هنا وقد تناول موضوع الخطأ القضائي في ظل الدستور قد أحال فيما يخص مفهومه على الخطأ
الموجب لمسؤولية الدولة وفق القواعد العامة لمسؤولية المرافق العمومية، علما أن هذه
المسؤولية الأخيرة هي مسؤولية خطئية</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn11" name="_ftnref11" style="mso-footnote-id: ftn11;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[11]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">. ولا أدل على هذا من إسقاط مدلول الخطأ
المدني على تعبير "الخطأ" الوارد في نص الفصل 122 من الدستور مع أن مسؤولية
الدولة في ظل الفصل المذكور ليست مسؤولية خطئيه.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ب- <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>نموذج البحث
الثاني:</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn12" name="_ftnref12" style="mso-footnote-id: ftn12;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[12]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">"من خلال الحكم تتبين بعض المسائل الإشكالية التي قد
تعترض العمل القضائي مستقبلا تتمثل أولاهما في أن النص الدستوري جاء على إطلاقه وعمم
مضمونه على مرفق القضاء سواء منه العادي أو المتخصص والحالة هذه القاضي الإداري، ومادام
الأخير أقر باختصاصها نوعيا للبت في التعويض عن الأخطاء القضائية فكيف يكون التطبيق
العملي لهذا الاختصاص إذا كانت هي مرتكبة الخطأ هل يمكن أن تكون خصما وحكما في نفس
الوقت و ما دام القضاة بشر معرضون للخطأ كيف سيكون التعامل إذا صدر هذا الخطأ وتم رفعه
عند نفس المحكمة الإدارية ؟.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- مكمن المقاربة في هذا النموذج:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">... طرح الباحث هنا إشكالا حول التطبيق العملي لذلك النص
متى كان الخطأ القضائي صادرا عن القضاء الإداري مع أن هذا الأخير أقر لنفسه الاختصاص
نوعيا بالبت في التعويض عن الأخطاء القضائية.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وطرح الإشكال بهذه الصورة نابع من قراءة الباحث لتعبير
"الخطأ" الوارد في النص الدستوري بخلفية استحضر فيها مدلول الخطأ المدني
وأسقطه على تعبير "الخطأ" الوارد في النص الدستوري المذكور مع أن حقيقة مدلول
"الخطأ" في هذا السياق هو المعبر عنه في النص الفرنسي بتعبير "الغلط".
والغلط يمكن أن تقع فيه أية جهة قضائية يجعل الحكم القضائي الصادر عنها لا علاقة له
بالحقيقة الواقعية دون أن تكون مرتكبه لأي خطأ.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وإزاء ذلك:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">لا غرابة أن يصدر عن القضاء الإداري حكم على أساس من الغلط،
خال من ارتكاب أي خطا، يندرج بطبيعته تلك تحت مدلول الخطة القضائي المنصوص عليه في
الفصل 122 من الدستور يختص هو نفسه بالبت في طلب التعويض عن الضرر المترتب عنه، دون
أن يجتمع فيه الخصم والحكم ولا يطرح تبعا لذلك أي إشكال. وإذا كان التساؤل يبدو منطقيا
لأول وهلة، فمرد ذلك يعزى إلى إسقاط الباحث مدلول الخطأ المدني على تعبير "الخطأ"
الوارد في الفصل 122 من الدستور. وقد تم بيان أن ذلك ليس صحيحا.<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 18.0pt;">المبحث الثاني<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 18.0pt;">وجه المقاربة النقدية الثاني.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">صعوبة الفصل بين مجالات الخطأ القضائي<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>أ- نموذج البحث
الأول:</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn13" name="_ftnref13" style="mso-footnote-id: ftn13;" title=""><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[13]</span><!--[endif]--></span></span></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">"إن استعمال المشرع الدستوري لعبارة "الخطأ القضائية
في الفصل 122 من شأنه أن يجعل الباحث القانوني أمام... التأويلات المتصلة بماهية الخطة
القضائي من حيث موضوعه، بمعنى هل يتعين أن يحمل على إطلاقه من ثم حشر جميع الأخطاء
المرتكبة من طرف القضاء مفهوم الخطأ القضائي، أم يتعين حصر ذلك المفهوم وفق ضوابط محددة؟"<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- مكمن المقاربة في هذا النموذج.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">لاحظ أن الباحث في هذا النموذج يتساءل فيما يخص التأويل
المتصل بماهية الخطأ القضائي من حيث موضوعه ما إذا كان يتعين أن يحمل على إطلاقه ومن
ثم حشر جميع الأخطاء المرتكبة من طرف القضاء في مفهوم الخطأ القضائي أم يتعين حصر ذلك
المفهوم وفق ضوابط محددة ؟<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">فما الذي دعا إلى ذلك التساؤل؟<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">هل لأن تعبير "الخطأ القضائي" فضفاض ويحتمل ذلك
التساؤل أم لأن الأخطاء القضائية عديدة ومتنوعة ولنختزل الأمر ونجمعها كلها تحت سقف
الخطأ القضائي.. بمدلول الفصل 122 من الدستور.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">فأما الافتراض الأول<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>فهو غير وارد، لأن
التعبير واضح لا يكتنفه أي غموض.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وأما الافتراض الثاني<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">صحيح أن الأخطاء القضائية في صورتها العامة عديدة ومتنوعة.
لكن: يميز منها تلك التي لا تندرج تحت "الخطأ" الوارد في النص الدستوري أنها
أخطاء حقيقية، ملموسة ماديا تنسب للقاضي وقابلة للتشخيص قضائيا. تعرض للمناقشة إثباتا
أو نفيا، تكيف أخطاء عمدية أو غير عمدية، تقدر إما جسيمة أو خفيفة. ولا شيء من ذلك
كله فيما يخص الخطأ القضائي بالمعنى الوارد في الفصل 122 من الدستور.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">نستخلص من ذلك:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">معيارا يميز الخطأ القضائي الذي يقع تحت طائلة الفصل
122 من الدستور عن غيره من الأخطاء القضائية التي لا تقع تحت طائلته مؤداه أن هذه الأخيرة
هي أخطاء مادية حقيقية تعالج قضاء على النحو المبسوط أعلاه فضلا عن اختلاف مرجع الحق
في التعويض بينهما حيث هو النص الدستوري مباشرة في النوع الأول فيما القواعد العامة
للمسؤولية المستقاة من قانون الالتزامات والعقود هي مرجع التعويض عن الأضرار المترتبة
عن الأخطاء القضائية الأخرى.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 34.25pt; margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt; mso-fareast-font-family: Amiri;"><span style="mso-list: Ignore;">ب-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>نموذج البحث الثاني</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn14" name="_ftnref14" style="mso-footnote-id: ftn14;" title=""><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri;"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[14]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">:</span></b><span dir="RTL"></span><b><span style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span> </span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="RTL"></span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>"... وثاني هذه المسائل تتجلى في صعوبة وضع
حدود فاصلة بين مسؤولية الدولة من الأخطاء القضائية التي تستوجب التعويض والمسؤولية
الشخصية للقاضي التي تستوجب مسطرة أخرى تتمثل في مخاصمة القضاة المنصوص عليها في المادة
391 من قانون المسطرة المدنية والتي لن تقبل إلا لأسباب محددة نظمها المشرع في مختلف
القوانين المسطرية ولنط تساؤل آخر هل يستطيع المتضرر من الخطة القضائي أن يثير المسؤولية
الشخصية للقاضي؟<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">لاحظ ما تبين للباحث من إشكالية "تتجلی في صعوبة
وضع حدود فاصلة،بين مسؤولية تستوجب الدولة عن الأخطاء القضائية التي تستوجب التعويض
والمسؤولية <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>الشخصية للقاضي التي تستوجب
مسطرة أخرى تتمثل في مخاصمة القضاة..."<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وقد سبق بيان كنه الخطأ القضائي في حمولته الدستورية من
كونه لا ينطوي على مفهوم الخطأ في دلالته المدنية بل لا يتضمنه أصلا. فلا صعوبة بعد
ذلك للفصل بين الخطأ القضائي الذي تتحمل الدولة تعويض الضرر المترتب عنه في إطار الفصل
122 من الدستور والخطأ الشخصي للقاضي الذي هو خطا حقيقي وملموس متى صدر عنه.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أما التساؤل حول ما إذا كان في إمكان المتضرر من الخطأ القضائي
إدارة المسؤولية الشخصية للقاضي:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">يجرنا هذا ثانية إلى غياب النظرة المعيارية الكفيلة بفصل
الخطأ القضائي في سياقه الدستوري عن غيره من الخطأ القضائي الذي لا يندرج فيه. وقد
سبق بيان المعيار المميز بينهما، نستطيع الجزم أنه يتعذر ذلك على المتضرر لاختلاف سبب
الدعوى المؤسسة على مقتضيات الفصل 122 من الدستور وهو الضرر عن سبب الدعوى مواجهة القاضي
الذي هو خطته الشخصي.<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 20.0pt;">الفصل الثاني<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 20.0pt;">مقاربتنا للموضوع.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">تقوم مقاربتنا بالضرورة على أنقاض المقاربة النقدية التي
خصص لها الفصل الأول من هذا البحث.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">إذ</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">باستبعاد منهج إسقاط مدلول الخطأ المدني الذي تبناه الدارسون
للخطة القضائي يفي ضوء دستور 2011 ومعهم شطر من قضاء المحاكم الإدارية، وسيرا نحو استكناه
حقيقة تعبير "الخطأ" الوارد في النص الدستوري استكناها لا ينفصل عن الإطار
الدستوري الذي ورد فيه باستحضار الصيغة الفرنسية لذلك النص، نكون قد أفصحنا عن جوهر
منهجنا القائم<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">على:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- 1: استبعاد آلية الإسقاط</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>: <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أدهشنا بالفعل أن يجنح الباحثون إلى تبني مفهوم الخطأ المدني
عند قراءتهم لتعبير "الخطأ" الوارد في نص الفصل 122 من الدستور. ولعل ذلك
ناتج عن اقتصارهم في قراءتهم ذلك النص على صيغته العربية وبخلفية مدنية. وإذ النص يتضمن
تعبير "الخطأ"، أجبرهم تسرب فكرة الخطأ المدني إلى أذهانهم على البحث عن
أساس (وجود خطأ) يبرر الحكم <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>بالتعويض الذي
كفله النص المذكور، وفات أصحاب هذا النظر أن سبب التع يكفله الفصل 122 من الدستور هو
الضرر الذي يصيب المتضرر من الخطأ القضائي .وليس الخطأ. وهذه القراءة "الإسقاطية
هي التي أخرجت مضمون "الخطأ في الفصل المذكور من سياقه الدستوري إلى سياق مدني
افقد هذا "الخطأ" هويته، أو مسماه الدستوری وألبسه مضمونا مدنيا ابتعد به
كثيرا عن دلالته الدستورية.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- 2 استكناه البعد الدستوري لتعبير "الخطأ القضائي
في الفصل 132من الدستور.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">لنعد إلى ما ورد في مقدمة هذا البحث من ملاحظة ذلك التباين
لغة وقانونا بين تعب "الخطأ" الوارد في الصيغة العربية للنص وتعبير
"الغلط" الوارد في صيغته الفرنسية. وتساءلنا حينئذ فيما إذا كان في الأمر
خطأ في الترجمة؟. وانتهينا إلى أن الأمر ليس كذلك انطلاق من أن تعبير "الخطأ"
الوارد في هذا النص له حمولة دستورية لا يمكن التعبير عنها باللغة الفرنسية إلا بلفظ
أو تعبير "الغلط".<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وبيانا لذلك هبنا أولا نفترض على سبيل الجدل أن في الأمر
خطأ في الترجمة<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">هذا يجبرنا على الاحتكام إلى مقتضيات الدستور في فصله الخامس
الذي ينص على أن النص العربي هو النص الرسمي .وبمقتضى هذا الافتراض، يجب التسليم بأن
النص الفرنسي قد اعتراه خطا في الترجمة للقول آنذاك بأن المشرع الدستوري قد جعل من
الخطأ أساسا لقيام مسؤولية الدولة عن "الخطأ القضائي".<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">لنختبر هذا الافتراض:...<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">... في اتجاه إقامة الدليل على عدم وجاهة إسقاط المدلول
المدني للخطأ على تعبير "الخطأ" الوارد في الفصل 122 من الدستور وللبرهنة
على الحمولة الدستورية لذلك التعبير.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b style="mso-ansi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أما عن الأمر الأول<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">فالقول بأن مسؤولية الدولة لتعويض المتضرر من الخطأ القضائي
تقوم على بالمعنى الذي يتبناه مذهب "الإسقاط" يقتضي بداهة وجود خطأ بتم بعد
ذلك تقييمه إن كان عمدا أو بإهمال، خفيفا أو جسيما إلى غير ذلك من مظاهر تقييمه. كم
تم هو المهم: نسبته إلى مخطئ.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">فكيف يمكن التوفيق بين عدم ارتكاب الدولة ماديا لأي خطأ
وصفه الدستور ب "الخطأ القضائي" وبين مسؤوليتها عنه مع أن مصدره حكم قضائي
لا يصدر دستوريا إلا عن السلطة القضائية والحاصل كما سنرى أنها حتى وهي تسأل عن ضرر
مصدره حكم قضائي أن هذا الحكم نفسه الذي يتمثل فيه "الخطأ القضائي" لم يرتكب
فيه أي خطأ.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">فعلا هو أمر يجافي المنطق. ونتيجة حتمية لمذهب إسقاط المفهوم
المدني للخطأ على "الخطأ القضائية بحمولته الواردة في الفصل 122 من الدستور. <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b style="mso-ansi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 14.0pt; mso-fareast-font-family: Arial;"><span style="mso-list: Ignore;">-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وأما الأمر الثاني وللدلالة على الحمولة
الدستورية للنص<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">هنا تحضرنا أهمية النص الفرنسي للفصل 122 من الدستور، وسبق
أن أوضحنا في المقدمة أن هذا الفصل ليس ترجمة معجمية ولا قانونية للنص العربي ولا هذا
الأخير هو ترجمة للأول فيما يخص مصطلحي الخطأ والغلط.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">فالنص باللغة الفرنسية يتكلم عن الغلط. وهو شيء متميز عن
الخطأ كونه يتصل بالإرادة في شكل تصور غير حقيقي للواقع يصمها بالعيب يبطل معه العمل
الذي يقع تحت وطئته. وذلك التصور غير الحقيقي للواقع يبعد عن الغلط كل عمد أو إهمال
الذين هما عصب الخطأ كسلوك ملموس فعلا كان أو امتناعا خلافا للغلط الذي هو مسالة ذهنية
ليس فيه شيء من ذلك تماما.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">إذن:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">انطلاقا من كون الغلط هو الأساس لتقرير مسؤولية الدولة عن
"الخطأ القضائي" وليس الخطأ، نكون بصدد وضع اليد على كنه وهوية الخطأ في
حمولته الدستورية.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">واختبار ذلك عملا</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:</span></b><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">نستند فيه إلى تطبيق قضائي شهير يتعلق الأمر فيه بقضية المرحوم
عبد الواحد بن محمد المولي علما أن قضيته نظر فيها القضاء الإداري قبل سنة 2011 التي
صدر فيها الدستور الجديد</span></b><a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftn15" name="_ftnref15" style="mso-footnote-id: ftn15;" title=""><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri;"><span dir="LTR" style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Amiri; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-MA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">[15]</span></b><!--[endif]--></span></span></b></a><b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">في هذه القضية<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>أدين المرحوم عبد
الواحد بن محمد المولي من أجل جريمة قتل لم يرتكبها. ولكن: متى تبين ذلك؟.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">بعد سنوات من صدور الحكم في حقه امتدت إلى حين ظهور القاتل
الحقيقي بعد ذلك سلوك طريق الطعن بالمراجعة لتبرئة المرحوم من جريمة القتل العمر من
اجلها على غرفة الجنايات بمحكمة الاستئناف بمدينة الجديدة.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وهنا نتساءل<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">هل كان لغرفة الجنايات بمحكمة الاستئناف أثناء نظرها في
القضية هل أصدرت قرارها مقتنعة به في ضوء ما راج أمامها من مناقشة أن تعلم بأن المتهم
الماثل أمامها لم يقترف جريمة القتل العمد التي أحيل على المحكمة من اجلها؟<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">الجواب<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">... ما كان لها ذلك قطعا. والسبب في ذلك: <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أنها لم تكن تعلم وهي بصدد دراسة القضية ثم مناقشتها بعد
ذلك ومن كل الأطراف بأن القاتل الحقيقي هو شخص غير الشخص الماثل أمامها ولا كانت تعلم
أنذاك أنها على هامش الحقيقة الواقعية حين أدانت وعاقبت الماثل أمامها من أجل جريمة
ثبت لاحقا أنه لم يرتكبها.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وبعد ذلك<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">هل يستطيع أحد من الناس باحثا كان أو قاضيا أو محاميا القول
أن المحكمة قد أخطئت عندما أدانت المرحوم عبد الواحد بن محمد المولي من أجل ارتكابه
جناية القتل العمد وعاقبته بالسجن المؤبد ؟<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">الجواب هنا أيضا<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">... قطعا بالنفي.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">هذا ينتهي بنا بصورة تلقائية إلى تلمس جذور ونواة
"الخطأ القضائي" المنصوص عليه في الفصل 122 من الدستور في قانون المسطرتين
الجنائية والمدنية.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">وقد عرضنا لمقتضيات المسطرة الجنائية سابقا، يكون من تمام
الفائدة أن نعرض فصول قانون المسطرة المدنية ذات الصلة الواردة في القسم الثامن منه
المتعلقة بإعادة النظر</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;"><span dir="LTR"></span>:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">الفصل 402 الفقرات 2- 3-4: <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- الفقرة 2: "إذا وقع تدليس أثناء التحقيق في الدعوى".<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- الفقرة 3: " إذا بني الحكم على مستندات اعترف او
صرح بانها مزورة وذله صدور الحكم".<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- الفقرة 4: "إذا اكتشفت بعد الحكم وثائق حاسمة كانت
محتكرة لدى الأخر"<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">والمشترك بين أحكام الفقرات السابقة من مواد قانون المسطرة
الجنائية والفقرات أعلاه من قانون المسطرة المدنية أنها شرعت لممارسة طعون غير مادية
ضد أحكام تبين أن الحقيقة القضائية التي نطقت بها لا علاقة لها مطلقا بالحقيقة الواقعية
الموجودة على الأرض رقم اله لا يمكن في تلك الأحكام نسبة أي خطأ شخصي للقاضي.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">لا بل الأكثر من ذلك<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أن مقتضيات الفصل 406 من قانون المسطرة المدنية صريحة في
أن "يرفع طلب إعادة النظر إلى المحكمة التي أصدرت الحكم المطعون فيه ويجوز أن
يبت فيه نفس القضاة الذين أصدروه ".<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">فاني يمكن الكلام عن خطأ شخصي للقاضي في الحكم المطلوب فيه
إعادة النظر وها هو المشرع قد أعطى لنفس المحكمة وأجاز لنفس القضاة سلطة البت في طلب
إعادة النظر في ذات الحكم الذي أصدروه هم شخصيا . إن كان المشرع قد يخطئ فهو لا يعبث.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ومن ثمة:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ألا يجوز الكلام هنا عن "خطأ قضائي" تنفصم فيه
الحقيقة القضائية بالمطلق مع الحقيقة الواقعية في الحكم الذي وصمه هذا الخطأ في مرحلة
قضائية طبق فيها التشريع العادي وأن هذا التشريع العادي نفسه خول من خلال مقتضيات قانون
المسطرة المدنية الحق<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">في طلب إعادة النظر فيه مع معطي جوهري هو الضرر إن خلفه
ذلك الحكم ارتقى به إلى مصاف "الخطأ القضائي" الذي يقع تحت طائلة الفصل
122 من الدستور ؟<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ومنتهى الرأي 2 الفصل 122 من الدستور بعد القول إن:...<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">... قيام مسؤولية الدولة عن "الخطأ القضائي" لا
تقوم على الخطأ لمجرد أن المشرع الدستوري استعمل ذلك المصطلح في النص العربي في الفصل
122 منه وإنما تقوم على سند من الغلط الذي قد تقع فيه أية جهة قضائية عادية أو متخصصة
تكون فيها الحقيقة القضائية التي نطقت بها أحكامها منقطعة الصلة بالحقيقة الواقعية
الموجودة على الأرض.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">القول:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- أن الأمر في ذلك الخطأ، لا يتعلق بفكرة الخطأ المألوفة
في تشريع وفقه وقضاء القانونين المدني والإداري.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- إنه بطبيعته تلك المنطوية على حمولة دستورية يبقى العمل
به محصور في الإطار الدستوري الذي ورد فيه ولا يمكن تمديده لأكثر من ذلك المقتضى الدستوري
لانتفاء فكرة الخطأ فيه أصلا ووجودها بالفعل في غيرها من الحالات التي يرتكب فيها القضاء
أخطاء يترتب عنها ضرر لمرتفق القضاء.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">والخلاصة النهائية لهذا البحث:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أن الخطأ القضائي بصفة عامة له مجالان متميزان عن بعضهما
تمام التميز:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">- أولهما:<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">ذلك المألوف علما وعملا الذي يرتكز على الخطأ القضائي المنسوب
إلى شخص القاضي حيث التعويض عن الضرر المترتب عنه يخضع لقواعد المسؤولية الشخصية للقاضي
وهو الشيء البعيد تماما عن الخطأ القضائي المنصوص عليه في الفصل 122 من الدستور.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">. ثانيهما:<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">هذا الذي تولى الدستور النص عليه في الفصل 122 منه. ورأينا
أن التعويض عن الضرر المترتب عنه لا يقوم على أساس الخطأ وإنما لما اعترى العمل القضائي
من غلط على نحو حالة المرحوم عبد الواحد بن محمد المولي التي قدمناها نموذجا لحالة
الخطة القضائي في دلالته الدستورية.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><u><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">أما عن الإضافة التي قدمها الفصل 122 من الدستور:<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">فهي ليست إضافة كمية إلى رصيد تشريعي موجود. فهذا الأخير
لم يكن يتجاوز و كل الأحوال الاستناد إلى قاعدة الخطأ الشخصي للقاضي في إطار القواعد
العامة للمسؤولية. وإنما هي إضافة نوعية أولا في شكلها بحسبانها قاعدة واردة في صلب
النص الدستوري، وثانيا في موضوعها بكفالتها لكل متضرر من آي "خطا قضائي"
في حمولته الدستورية وسيلة لجبر الضرر المترتب عن أي حكم قضائي وصمه ذلك "الخطأ"
أيا كانت الجهة القضائية التي أصدرته استنادا إلى النص الدستوري مباشرة.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Amiri; font-size: 14.0pt;">نسال الله التوفيق فيما عرضناه في هذا البحث. "ومن
يتوكل على الله فهو حسبه صدق الله العظيم وصلى الله على سيدنا محمد.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="mso-element: footnote-list;">
<!--[if !supportFootnotes]--><br clear="all" />
<hr align="right" size="1" width="33%" />
<!--[endif]-->
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">- ظهير شريف رقم
91.11 .1صادر في 27 من شعبان 1432 موافق 29 يوليو 2011 بتنفيذ نص الدستور. الجريدة
الرسمية عدد 5964 مكرر الصادر بتاريخ 28 شعبان 1432 موافق 30 يوليو 2011. ص 3600.</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> <span lang="AR-MA">- </span></span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">رقية المصدق، القانون الدستوري والمؤسسات السياسية، الجزء الأول، دار
النشر توبقال، طبعه ص 21.</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn3" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref3" name="_ftn3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[3]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">خديجة الطبب، مذكرة
لنيل شهادة ماستر في الحقوق، كلية الحقوق جامعة بسكرة، الجزائر الجامعي 2014-2015،
ص 15.</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn4" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="LTR" style="direction: ltr; text-align: left; unicode-bidi: embed;">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref4" name="_ftn4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[4]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span>- </span><span lang="FR" style="mso-ansi-language: FR;">www. wikipedia.org/wiki/Erreur judiciaire<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn5" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="LTR" style="direction: ltr; text-align: left; unicode-bidi: embed;">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref5" name="_ftn5" style="mso-footnote-id: ftn5;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[5]</span></span><!--[endif]--></span></span></a><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span>www.faitsetcauses.com.lerreur-judiciaire<span lang="FR" style="mso-ansi-language: FR;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn6" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref6" name="_ftn6" style="mso-footnote-id: ftn6;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[6]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">لاحظ أن المشرع العادي
نفسه عبر عن "الغلط" في النص الفرنسي بتعبير "الخطأ" في النص العربي.</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn7" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref7" name="_ftn7" style="mso-footnote-id: ftn7;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[7]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">لا مقابل لهاتين الفقرتين باللغة الفرنسية لعدم وجود نص رسمي لقانون المسطرة
الجنائية الحالي باللغة الفرنسية.</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span></div>
</div>
<div id="ftn8" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL" style="tab-stops: 6.0cm;">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref8" name="_ftn8" style="mso-footnote-id: ftn8;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[8]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">تعريف"جان مارك
لوران" أوردته د.ماري الحلو رزق في عرضها، "الخطأ القضائي على ضوء القانون
الجنائي، منشور بمجلة العلوم القانونية والإدارية العدد 11، التي تصدرها كلية الحقوق
والعلوم السياسية بجامعة جيلالي لبابس، سيدي بلعباس الجزائر،ص 9</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn9" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref9" name="_ftn9" style="mso-footnote-id: ftn9;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[9]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">النماذج منها المقدمة
في البحث تم اعتمادها أمثلة لغيرها من الأبحاث اعتبارا لوحدة نمط التحليل فيها</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> جميعا.</span></div>
</div>
<div id="ftn10" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref10" name="_ftn10" style="mso-footnote-id: ftn10;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[10]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">حسن صحيب، القضاء
الإداري في الدستور المغربي لسنة 2011، المجلة المغربية للإدارة المحلية</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">والتنمية العدد 124، ص 21.</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn11" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref11" name="_ftn11" style="mso-footnote-id: ftn11;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[11]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">طبعا تقوم إلى جانبها
المسؤولية الموضوعية بدون خطا تأسيسا على نظرية المخاطر</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn12" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref12" name="_ftn12" style="mso-footnote-id: ftn12;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[12]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">يونس وحالو: مسؤولية
الدولة عن الأخطاء القضائية على ضوء أحكام المحاكم الإدارية المغربية منشورات مجلة
العلوم القانونية العدد الأول 2014، ص 97.</span></div>
</div>
<div id="ftn13" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref13" name="_ftn13" style="mso-footnote-id: ftn13;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[13]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">عبدالحق اخو الزين.
مسؤولية الدولة عن الخطأ القضائي، المجلة المغربية للإدارة المحلية والتنمية العدد
124ص65.</span></div>
</div>
<div id="ftn14" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref14" name="_ftn14" style="mso-footnote-id: ftn14;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[14]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ansi-language: FR; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">يونس وحالو، مرجع سابق، ص98.</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ansi-language: FR; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn15" style="mso-element: footnote;">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<a href="file:///C:/Users/omar/Desktop/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D8%A3%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%20%D9%81%D9%8A%20%D9%85%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1.docx#_ftnref15" name="_ftn15" style="mso-footnote-id: ftn15;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span dir="LTR"><span style="mso-special-character: footnote;"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-language: AR-MA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[15]</span></span><!--[endif]--></span></span></span></a><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="RTL"></span> </span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">: حكم المحكمة الإدارية
بالدار البيضاء رقم 632 ملف رقم 2006/ 76 وتاريخ 2006/ 06 / 05 لقضية السيد عبد الواحد
بن</span><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> محمد المولي ضد الدولة المغربية.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<br /></div>
</div>
</div>
<br /></div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-77202257551341919682019-01-27T14:14:00.001+01:002019-01-27T14:14:38.425+01:00مستجدات تنفيذ أحكام القضاء الإداري ذ. مصطفی سیمو <div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<h2 style="text-align: center;">
<b>مستجدات تنفيذ أحكام القضاء الإداري</b></h2>
<h3 style="text-align: center;">
ذ. مصطفی سیمو</h3>
<h4 style="text-align: center;">
رئيس المحكمة الإدارية بالرباط</h4>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-f9xg-t5V9M0/XE2ul_04ESI/AAAAAAAAedY/LKFQvKgf-1QPL_BBeiwj9aMrj7fxLN1bgCLcBGAs/s1600/droitmarocma.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="410" data-original-width="750" height="174" src="https://3.bp.blogspot.com/-f9xg-t5V9M0/XE2ul_04ESI/AAAAAAAAedY/LKFQvKgf-1QPL_BBeiwj9aMrj7fxLN1bgCLcBGAs/s320/droitmarocma.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">السيدات و السادة الأفاضل<span style="white-space: pre;"> </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">أود بداية أن أتوجه بجزيل الشكر للمنظمين على إتاحة الفرصة لي اليوم للحضور و المشاركة في هذه الندوة الهامة والناجحة التي أعتبرها بمثابة امتداد للنقاشات العلمية الرفيعة التي عرفها الحوار الوطني حول الإصلاح العميق و الشامل لمنظومة العدالة، كما أشكرهم أيضا على تخصيص أحد محاور الندوة الثلاثة لهذا الموضوع بالذات الذي يهم تنفيذ الأحكام القضائية الإدارية، فهو موضوع الساعة بامتياز، و هو أيضا يصب في صميم الانشغالات اليومية للمحكمة الإدارية بالرباط التي أتشرف حاليا برئاستها، باعتبارها محكمة تنفيذ على الصعيد الوطني.....</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">لن أكرر اليوم نفس الحديث الذي نردده جميعا و دائما حول أهمية تنفيذ الأحكام القضائية الإدارية أو عن علاقة ذلك بأحكام الدستور أو بتكريس مفهوم دولة الحق و القانون أو مبدأ استقلال القضاء أو ضمان الأمن القضائي أو تحفيز الاستثمار أو غير ذلك ..، فهذا كلام لفرط ما قيل و تكرر من دون أن يفرز نتائج يلمسها المواطن و المتقاضي، أصبح لازمة ثقيلة ومستهلكة لا يمكن الترديدها إلا أن يصيب المستمع بالعزوف و الملل، بل و تحول إلى مجرد شعارات موسمية فضفاضة نسوقها و نتغنى بها من حين لآخر ثم سرعان ما تخفت هذه الشعارات ويلفها النسيان، وقد ساهم في ذلك أن عملنا القضائي - وهذا يمكن اعتباره من باب النقد الذاتي - كان في كثير من الأحيان و ليس في جميعها طبعا، كان ينأى عن ممارسة كامل صلاحياته في هذا الباب، مقدما المسوغات تلو المسوغات التبرير عدم اضطلاعه بكامل مسؤولياته في هذا المجال وفق ما يخوله اله القانون، علما أن هذه المسؤوليات لا تتجسد في أكثر من مجرد الحرص على الإيصال الفعلي للحقوق إلى أصحابها. وبذلك فإنني أستطيع أن أجزم اليوم بأن المسؤولية عن عدم تنفيذ الأحكام القضائية الإدارية لم تكن ترجع للإدارة فحسب، بل نتحملها نحن القضاة بالدرجة الأولى .</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">بيد أنني أعتقد جازما أن التوجيهات الملكية السامية الواضحة والمباشرة الواردة في الخطاب التاريخي لعاهل البلاد وقاضيها الأول صاحب الجلالة الملك محمد السادس نصره الله و أيده بمناسبة افتتاح الدورة التشريعية الأخيرة، لابد أن وقعها سيضع حدا لهذه المقاربة غير الفعالة في تعاطي السلطات المعنية مع مسألة تنفيذ الأحكام القضائية، هذا الخطاب الذي تضمن تشریحا دقيقا الظاهرة التقاعس في تنفيذ الأحكام القضائية، أرى من المفيد جدا تلاوة فقرات منه على أسماع حضراتكم، حيث جاء فيه ما يلي :</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">" كما أن المواطن يشتكي بكثرة، من طول و تعقيد المساطر القضائية، ومن عدم تنفيذ الأحكام، وخاصة في مواجهة الإدارة.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">فمن غير المفهوم أن تسلب الإدارة للمواطن حقوقه، وهي التي يجب أن تصونها وتدافع عنها. وكيف لمسؤول أن يعرقل حصوله عليها وقد صدر بشأنها حكم قضائي نهائي؟</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">كما أنه من غير المعقول، أن لا تقوم الإدارة حتى بتسديد ما بذمتها من ديون للمقاولات الصغرى والمتوسطة، بدل دعمها وتشجيعها، اعتبارا لدورها الهام في التنمية والتشغيل."</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">انتهى النطق الملكي السامي</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وهكذا يتبين من القراءة المتأنية للفقرة الأولى أعلاه، أن المأخذ التي تضمنها الخطاب الملكي السامي، ليست موجهة فقط إلى السلطة التنفيذية، بل إنها تعني جميع الجهات المتدخلة في عملية تنفيذ الأحكام الإدارية و على رأسها السلطة القضائية، و ذلك من منطلق أن المشرع، وخلافا لما يمكن أن يعتقده البعض، قد خول فعلا للقضاء جميع الأدوات والصلاحيات اللازمة لتمكينه من تنفيذ أحكامه، وسواء كانت هذه الأحكام صادرة ضد الإدارة أو في مواجهة غيرها، و بما لم يدع أي مبرر بعد ذلك لأن يبقى القضاء في ظل هذه النصوص القانونية المتاحة، مكتوف الأيدي و مستسلما أمام ظاهرة عدم تنفيذ الأحكام القضائية</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وقد كان يبدو للبعض أن إشكالية تنفيذ الأحكام القضائية الإدارية في المغرب تنطلق من غياب مسطرة خاصة بتنفيذ هذه الأحكام، ما دام أن قانون المحاكم الإدارية الذي اكتفي بوضع مادة فريدة في ميدان التنفيذ، هي المادة 49 التي تنص على أن التنفيذ يتم بواسطة كتابة ضبط المحكمة الإدارية التي أصدرت الحكم، لا يتضمن مسطرة خاصة بالتنفيذ، وأن هذا القانون وإن أحال إلى مقتضيات قانون المسطرة المدنية إلا أن هذا الأخير لم يتضمن مقتضيات خاصة بالتنفيذ في مواجهة أشخاص القانون العام. إلا أن أحكام قانون المسطرة المدنية فيما يتعلق بالتنفيذ تبقى واجبة التطبيق لأنها لم تميز الإدارة عن باقي المنفذ عليهم وبالتالي لا يمكن أن نطبق أحكام قانون المسطرة المدنية في حالات ونعطلها في حالات أخرى فإعمال النص أولى من إهماله كما يقال.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">و في الواقع، فإذا كان من الواجب الاعتراف بالدور الإيجابي الذي لعبه مسؤولو بعض الإدارات وأشخاص القانون العام في مجال التنفيذ التلقائي للأحكام القضائية النهائية الصادرة ضد مؤسساتهم لدرجة أصبحت معها هاته الإدارات نماذج في هذا الباب....، إلا أن مثل هذه الحالات كانت تبقى نسبيا محدودة، وفي الغالب أن التنفيذ لم يكن يتم إلا بعد تحرير محاضر بامتناع الإدارة عن التنفيذ ثم اللجوء في مواجهتها إلى إجراءات التنفيذ الجبري.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وغالبا ما يكون عدم التنفيذ ناتجا عن موقف سلبي من قبل الإدارة لكن غير صريح، بحيث تقوم الإدارة بتفادي التنفيذ عبر التذرع بصعوبات قانونية أو مسطرية أو واقعية واهية وغير جدية أو عبر التراخي في التنفيذ أو من خلال تنفيذ الحكم بشكل معيب أو ناقص، و يتم في هذه الحالات استنتاج امتناعها عن التنفيذ حسب المفهوم الذي أورده المشرع في الفصل 460 من قانون المسطرة المدنية، وأحيانا قد ترفض الإدارة تنفيذ الحكم بشكل صريح، إلا أن هذا النوع من الامتناع نادر الوقوع، ولهذا فإنني لا أتفق مع توجه قضائي يعتبر أن امتناع الإدارة عن التنفيذ ينبغي أن يكون صريحا و صادرا عن رئيس الإدارة بصورة شخصية تحت طائلة عدم الاعتداد بهذا الامتناع وتبعا لذلك عدم المصادقة على الحجز لدى الغير أو عدم الحكم بغرامة تهديدية،</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">والحال أن الامتناع بهذا المفهوم ليس ضروريا، كما أن التصديق على الحجز لدى الغير لا يتوقف قانونا على تحقق امتناع عن التنفيذ، بل على وجود سند تنفيذي لم يدل المدين بما يثبت براءة ذمته منه...</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">إذن فما هي إجراءات التنفيذ الجبري التي ينبغي اللجوء إليها في مواجهة الإدارة؟ و ما هي الإجراءات غير الجبرية البديلة التي قد يتم من خلالها التوصل إلى تنفيذ الأحكام؟</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"> أولا: إجراءات التنفيذ الجبري:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">إذن رغم عدم وجود نص خاص بإجراءات التنفيذ في مواجهة أشخاص القانون العام، و في انتظار القانون الجديد المرتقب للمسطرة المدنية، فإنه يمكن أو على الأصح يجب ولا شيء يمنع من اللجوء إلى القواعد العامة الحالية للتنفيذ الجبري، و التي تتيح القيام بما يلي : </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">1-<span style="white-space: pre;"> </span>الحجز على المنقولات، وقد سارت المحكمة الإدارية بالرباط مؤخرا في اتجاه تلافي إيقاع و اعتماد هذا النوع من الحجوزات لكونها غالبا ما تنصب على أدوات العمل بمفهوم الفصل 458 من قانون المسطرة المدنية والتي يحظر حجزها (سيارات و حافلات نقل الموظفين، تجهیزات المكاتب، شاحنات نقل النفايات أو آلات تنفيذ الأشغال العمومية..)، بل إنه تم اعتبار من خلال أحد الأحكام أن وسائل نقل الموظفين تعتبر من بين مجسدات المزايا المكملة للأجر بالنسبة لهذه الفئة وبالتالي فحجزها فيه مساس بذممهم المالية كأغيار. م</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"> 2- الحجز على العقارات التي تملكها الإدارات أو الجماعات إذا لم تكن قد أقيمت فوقها منشآت للمنفعة العامة، وقد تم لدى المحكمة الإدارية بالرباط حجز عقار يدخل ضمن أملاك الدولة الخاصة تنفيذا لحكم بالأداء في مواجهة الدولة - قطاع التربية الوطنية، و كانت هذه المسطرة مجدية في الإجبار على التنفيذ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">3 - الحجز لدى الغير، الفصول 488 وما يليه من قانون المسطرة المدنية، وقد استقر العمل القضائي على جواز الحجز على اعتمادات الإدارات لدى الخزينة العامة لعدم وجود نص قانوني يمنع ذلك، وفي حال امتناع هذه الأخيرة عن تحويل المبالغ المحجوزة بعد المصادقة على الحجز يتم إيقاع حجز على حسابها لدى مؤسسة بنك المغرب، ويتعين في هذا الباب الإشادة بالموقف الإيجابي لمؤسسة بنك المغرب و بعدها الخزينة العامة، ودور منشور رئيس الحكومة في تيسير تحويل الأموال المحجوزة مباشرة من الخزينة العامة </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">4- الغرامة التهديدية الفصل 448 ضد الإدارة أو ضد المسؤول، وقد استقر العمل القضائي للمحكمة الإدارية بالرباط في هذا الباب على إرساء ما يلي: - أن تحديد الغرامة التهديدية على تنفيذ الأحكام القضائية النهائية القاضية بالقيام بعمل أو بالامتناع عن عمل، يكون في مواجهة الممتنع عن التنفيذ، الذي أسماه الفصل 448 من قانون المسطرة المدنية "المنفذ عليه" وليس "المحكوم عليه" وهي عبارة يتجاوز معناها شخص هذا الأخير لتتسع لكل من يقوم مقامه في التنفيذ، ويندرج ضمن هذا المفهوم بالطبع، ممثل الشخص المعنوي العام المحكوم عليه، شرط أن يكون امتناعه عن التنفيذ غير مبرر حسبما يستشف من عبارة " إذا رفض المنفذ عليه " التي وردت في هذا المقتضى القانوني، كما أن الاختصاص في تحديد الغرامة يبقى منعقدا أيضا في هذه الحالة لرئيس المحكمة الإدارية طالما أنه هو المشرف على التنفيذ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">- أن موقف المشرع الدستوري ل 29 يوليوز 2011 جاء حاسما بشكل نهائي وواضح عندما أقر هذا التوجه بمقتضى الفصل 126 من دستور المملكة الذي نص على أن الأحكام القضائية النهائية تعتبر ملزمة للجميع، وهو المنحى الذي سارت على هدیه مسودة مشروع قانون المسطرة المدنية المرتقب في مادته 587 التي أقرت إمكانية إصدار قاضي التنفيذ الغرامة تهديدية في مواجهة شخص القانون العام المنفذ عليه أو المسؤول عن التنفيذ أو هما معا.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">هذا الاتجاه تم تأييده من طرف محكمة الاستئناف الإدارية بالرباط بمقتضى قرارها الصادر في قضية محمد العطاوي ضد رئيس جماعة تونفيت تأييدا لحكم صادر عن رئيس المحكمة الإدارية بمكناس، كما أن محكمة النقض سبق لها تأييد حكم مماثل لرئيس المحكمة الإدارية بالرباط</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">ضد وزير الصحة من زاوية الاختصاص النوعي بعدما تقدم الوكيل القضائي للمملكة بطعن بالاستئناف بهذا الخصوص. ثانيا: - الإجراءات البديلة: الاجتماعات القطاعية.. وهي اجتماعات تتم برعاية وزارة العدل و الحريات :</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">فتحت إشراف وزير العدل والحريات، جرت العادة أن يقوم رئيس المحكمة الإدارية بالرباط بالدعوة على امتداد الأشهر الثلاثة الأخيرة من كل سنة، لحضور اجتماعات مع جميع القطاعات الوزارية المعنية بعملية التنفيذ والوكالة القضائية للمملكة، تتم هذه الاجتماعات بمقر الوزارة، و الغاية منها تدليل الصعوبات ورفع العراقيل التي تعترض تنفيذ الأحكام القضائية الصادرة في مواجهة الإدارات العمومية برسم السنة الجارية</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">لا بد من الإشارة أيضا إلى أن تعيين قاض مكلف بالتنفيذ خلال افتتاح السنة القضائية 2015 مع جعله متفرغا لهذه المهمة أعطى قيمة مضافة للتنفيذ، حيث لا شك أن ذلك ساهم وسيساهم في إعادة هيكلة قسم التنفيذ على أسس تروم تحقيق النجاعة عبر إعادة تنظيم وتغيير أسلوب العمل به، مع إتاحة إمكانية تواصل جميع المتدخلين معه والرجوع إليه من أجل إيجاد حلول لبعض الإشكاليات التي قد تثار على مستوى تنفيذ الأحكام والتي تتطلب في كثير من الأحيان التدخل الفوري.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وفي هذا الإطار، تم إشعار هيئات المحامين وجميع ممثلي القطاعات الوزارية أن باب التواصل مع المحكمة الإدارية بالرباط سيبقى مفتوحا باستمرار وعلى مدار السنة كلما دعت الضرورة إلى ذلك لتدليل الصعاب التي تعترض عملية التنفيذ ولإيجاد الحلول الناجعة بما يتلاءم وصيانة الحقوق في ظل المشروعية - المواكبة المستمرة لوزارة العدل و الحريات سواء على مستوى مؤسسة الوزير.. أو مديرية الشؤون المدنية ولمؤسسة وسيط المملكة</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">- الاتفاقيات الأخيرة التي تم توقيعها مع بعض أشخاص القانون العام:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">لما كان التنفيذ في مواجهة أشخاص القانون العام يستتبع في كثير من الأحيان اللجوء إلى بعض إجراءات التنفيذ الجبري التي تبقى على أهميتها وقانونيتها، ذات تأثير بالغ على المصلحة العامة وخصوصا منها إجراءات الحجز على اعتمادات الإدارة لدى الخزينة العامة للمملكة وغيرها والتي قد تحدث ارتباكا في تسيير المرفق العمومي. فإن عددا مهما من الإدارات و المؤسسات العمومية كجهة منفذ عليها لها ملفات تنفيذ مفتوحة في مواجهتها بالمحكمة الإدارية بالرباط، استجابت بإرادة كبيرة لفكرة توقيع التزامات كتابية بتنفيذ الأحكام القضائية التي لا تزال قید مسطرة التنفيذ في ظل جدولة زمنية واضحة محددة بمقتضى اتفاقيات الغاية منها تحقيق الموازنة بين حقوق طالبي التنفيذ وبين ضرورة تأمين حسن سير المرفق العام الذي تشرف عليه الإدارة</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وتجد هذه الاتفاقيات سندها وصفة موقعيها في مقتضيات الفصل 243 من قانون الالتزامات والعقود الذي نص على ما يلي:" إذا لم يكن هناك إلا مدين واحد، لم يجبر الدائن على أن يستوفي الالتزام على أجزاء، ولو كان هذا الالتزام قابلا للتجزئة، وذلك ما لم يتفق على خلافه إلا إذا تعلق الأمر بالكمبيالات.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">مع ذلك، يسوغ للقضاة، مراعاة منهم لمركز المدين، ومع استعمال هذه السلطة في نطاق ضيق، أن يمنحوه اجالا معتدلة للوفاء، وأن يوقفوا إجراءات المطالبة، مع إبقاء الأشياء على حالها". وتنص المادة الأولى من هذه الاتفاقيات على أن القضايا المعنية بها هي جميع أحكام دعاوی الموضوع المرتبطة بالأداء والتعويض والإلغاء دون القضايا الإستعجالية أو قضايا إيقاف تنفيذ القرارات الإدارية والديون العمومية و بمقتضى المادة الثانية، تلتزم الجهة المنفذ عليها، بخصوص ملفات التنفيذ التي تم إرسال إعذار بالتنفيذ بشأنها قبل تاريخ توقيع هذه الاتفاقية، بتنفيذ الأحكام المذيلة بالصيغة التنفيذية المتعلقة بها داخل أجل ستة أشهر بالنسبة للإدارات و ثلاثة أشهر بالنسبة للمؤسسات العمومية و شركات الدولة تبتدئ من تاريخ هذا التوقيع، ويبقى هذا الأجل قابلا للتمديد عند الاقتضاء بطلب من المنفذ عليها وموافقة رئيس المحكمة بعد تأكده من جدية التنفيذ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">أما بالنسبة لملفات التنفيذ الجديدة، فقد جاء في المادة الثالثة أن الجهة المشرفة على التنفيذ تقوم بمراسلة الجهة المنفذ عليها بواسطة مراسلة إدارية عادية مرفقة بنسخة تنفيذية للحكم موضوع طلب التنفيذ تبين فتح ملف تنفيذي جديد بالمحكمة. وتلتزم الجهة المنفذ عليها تبعا لذلك بتنفيذ الأحكام المذيلة بالصيغة التنفيذية المتعلقة بها داخل نفس الأجل المتفق عليه في المادة الثانية تبتدئ من تاريخ توصلها بالمراسلة المذكورة، ويبقى هذا الأجل قابلا للتمديد عند الاقتضاء بطلب من المنفذ عليها وموافقة رئيس المحكمة بعد تأكده من جدية التنفيذ.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وبالطبع، ولتحقيق الغاية من الاتفاقية، نصت المادة الرابعة منها على توقف جميع مساطر التنفيذ غير الرضائية خلال الأجل المشار إليه خاصة ما يتعلق بالحجوزات والغرامات التهديدية و باقي المساطر المختلفة، وسواء كانت المساطر رائجة بين يدي مأموري إجراءات التنفيذ أو المفوضين القضائيين، إلا أن طلبات إيقاف التنفيذ أمام محكمة النقض أو الرامية إلى إثارة صعوبة في التنفيذ أو إلى إيقاف التنفيذ المعجل، لا يمكنها إيقاف الأجل المنصوص عليه في هذه الإتفاقية إلا في حال صدور قرار قضائي يقضي بإيقاف التنفيذ، إلا أنه في حال انصرام الأجل المذكور دون البت في هذه الطلبات من طرف الجهات القضائية المختصة، فإن التنفيذ يبقى متوقفا إلى حين هذا البت، و ذلك حسبما ورد في المادة الخامسة من الاتفاقية.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">ولتمكين المحكمة من تتبع حسن تنفيذ الاتفاقية، نصت المادة السادسة منها على إلزام الجهة المنفذ عليها بإخبار الجهة المشرفة على التنفيذ فور كل عملية تصفية لملف تنفيذي من طرفها، سواء تم ذلك عن طريق الصلح أو أي طريقة أخرى.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وكجزاء على إخلال الإدارة بتنفيذ التزاماتها، نصت المادة السابعة على الرجوع إلى إجراءات التنفيذ الجبري في كل حكم تبين أن الجهة المنفذ عليها لم تبادر إلى تنفيذه داخل المدة المتفق عليها والمدد المضافة عند الاقتضاء. وعلى اعتبار الاتفاقية لاغية في حال حصول تراخي الخمس مرات متكررة بقيت كلها بدون تسوية بعد منح أجل ثاني للمنفذ عليها في كل حالة من هذه الحالات لا يتجاوز 15 يوما بمقتضى رسالة تذكيرية ثانية</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وحسب المادة الثامنة و الأخيرة من الاتفاقية، فإن دخول الاتفاقية حيز التنفيذ يكون ابتداء من اليوم الموالي لتوقيعها. ولحد الآن، تم توقيع اتفاقيات بهذا الخصوص مع الجهات التالية :</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">- وزارة التربية الوطنية - الوزارة المنتدبة لدى وزارة الطاقة المكلفة بالماء - صندوق التقاعد و التأمين. - وكالة تهيئة ضفتي أبي رقراق.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">النظام الجماعي لمنح رواتب التقاعد. - وزارة التجهيز والنقل. . المكتب الوطني للسكك الحديدية. - جماعة الرباط ۔ جماعة وزان. - مكتب السكني العسكرية.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وخلال الأسبوع المقبل، سيتم بحول الله توقيع اتفاقيات مماثلة مع كل من المديرية العامة للضرائب ومؤسسة العمران والوكالة الخاصة طنجة المتوسط، مع فارق يتمثل بالنسبة لإدارة الضرائب في كون السيد المدير العام لهذه الأخيرة أصر على ألا يتجاوز أجل التنفيذ الممنوح الإدارته بمقتضى الاتفاقية مدة 30 يوما.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">وتتجلى أهمية هذه الاتفاقيات في أن جميع أطراف عملية التنفيذ والجهات المتدخلة فيها ستستفيد منها: تخفيف العبء على الإدارة على طالب التنفيذ ودفاعه خصوصا عند بعد المسافة - المحكمة : ضعف وقلة الموارد البشرية - الخزينة العامة و بنك المغرب..</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">لقد حرصنا على أن تحظى هذه الاتفاقيات بتغطية إعلامية واسعة إيمانا منا بأن التحسيس ودور الإعلام بصفة عامة يبقى من أهم أسباب نجاح مثل هذه المبادرات التي وإن كانت قد لقيت ترحيبا من لدن جميع الجهات المعنية بها فيما يشبه الإجماع، فهناك بالمقابل من عبر عن بعض التخوفات والتحفظات إزاءها، ولذلك فإنني أبقى رهن إشارة السادة الحضور لمناقشة كل الملاحظات التي قد يثيرونها بهذا الصدد أو بخصوص موضوع التنفيذ بصفة عامة</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">بقي لي أن أجدد مقترحي الذي سبق لي التعبير عنه في عدة مناسبات في مجال التنفيذ والمتمثل في ضرورة أن يصبح الطعن بالنقض موقفا للتنفيذ في المادة الإدارية، مع تحديد سقف زمني للبت في الطعن بالنقض. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">شكرا على تتبعكم</span></div>
<div>
<br /></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-33823073956430791232017-08-05T20:14:00.002+01:002017-08-05T20:14:25.248+01:00جريمة إهمال الأسرة – شروط تحريك الدعوى العمومية<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="clear" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; clear: both; color: #666666; font-family: "Droid Arabic Naskh"; font-size: 13px; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px; orphans: 2; padding: 0px; text-align: justify; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; user-select: auto !important; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
</div>
<div id="share-this" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; display: table; font-family: "Droid Arabic Naskh"; font-size: 13px; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 1.4em; margin: 20px auto 0px; orphans: 2; overflow: hidden; padding: 0px; text-align: center; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; user-select: auto !important; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
</div>
<br />
<div dir="rtl" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: "Droid Arabic Naskh"; font-size: 13px; font-stretch: inherit; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: inherit; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: inherit; margin: 0px; orphans: 2; padding: 0px; text-align: right; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; user-select: auto !important; vertical-align: baseline; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;" trbidi="on">
<div align="center" dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text; vertical-align: baseline;">
<b style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: inherit; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">القرار رقم 3109 مكرر</span></b></div>
<div align="center" dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<b style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: inherit; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">الصادر بتاريخ 14 أبريل 1994</span></b></div>
<div align="center" dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<b style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: inherit; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">ملف جنحي رقم 25542/89</span></b></div>
<span style="color: #666666; font-family: inherit;"><span style="border-color: initial; border-image: initial; border-style: initial; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; user-select: auto !important;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="more" style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;"></a></span></span><br style="box-sizing: border-box; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important;" /><div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #6d7683; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
</div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;"><strong style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: inherit; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; color: blue; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">القاعدة</span></strong></span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;"><b style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: inherit; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;"><span style="color: red;">بالرجوع إلى الفصل 481 من القانون الجنائي يتبين أنه يشترط لقيام المتابعة في جرائم إهمال الأسرة أن يسبقها إعذار المخل بالواجب أو المدين بالنفقة بأن يقوم بما عليه في ظرف خمسة عشر يوما، و يتم هذا الإعذار في شكل استجواب يقوم به أحد ضباط الشرطة القضائية بناء على طلب من النيابة العامة. </span></span></b></span></div>
<div align="center" dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<b style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: inherit; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">باسم جلالة الملك</span></b></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">إن المجلس الأعلى</span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">و بعد المداولة طبقا للقانون</span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">نظرا للمذكرة المدلى بها من لدن طالب النقض.</span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">في شأن وسيلة النقض الوحيدة المتخذة من نقصان التعليل الموازي لانعدامه ذلك أن القرار المطعون فيه اعتمد فيما قضى به على أن محضر الضابطة القضائية لا يشير إلى أن المطلوب في النقض قد أشعر بالأجل المنصوص عليه في الفقرة الثانية من الفصل 481 من القانون الجنائي في حين أنه أي المطلوب ضده النقض استمع إليه من طرف الضابطة القضائية و صرح بأنه عاجز عن أداء النفقة و استمع إليه من طرف النيابة العامة في محضر قانوني مؤرخ في 21/12/1988 صرح فيه بأنه عاجز عن أداء النفقة و سئل هل يرغب في الأداء إذا تمكن من أداء النفقة فأجاب بأنه لا يرغب في ذلك.</span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">لكن حيث إنه بالرجوع إلى القرار المطعون فيه يتبين أنه علل ما قضى به تعليلا قانونيا سليما إذ بين بأن المحضر المنجز من طرف الضابطة القضائية لا يشير إلى أن الظنين قد أشعر بالأجل المنصوص عليه في الفصل 481 كما يوجب ذلك الفصل المذكور.</span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">و حيث إنه بالرجوع إلى الفصل 481 المشار إليه تبين أنه يشترط لقيام المتابعة في جرائم إهمال الأسرة أن يسبقها إعذار المخل بالواجب أو المدين بالنفقة بأن يقوم بما عليه في ظرف خمسة عشر يوما و يتم هذا الإعذار في شكل استجواب يقوم به أحد ضباط الشرطة القضائية بناء على طلب من النيابة العامة.</span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">و حيث إنه من جهة أخرى فإنه بعد الرجوع إلى المحضر الذي أشارت إليه الوسيلة و المؤرخ بواحد و عشرين دجنبر 88 تبين أنه جاء خاليا من الإشعار المشار إليه علاوة أنه صدر في نفس يوم صدور الحكم الابتدائي 21/12/88 مما كان معه القرار صائبا فيما قضى به.</span></div>
<div align="center" dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<b style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: bold; line-height: inherit; margin: 0px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;"><span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">من أجله</span></b></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">قضى برفض الطلب المقدم من الوكيل العام للملك بمحكمة الاستئناف ببني ملال غرفة خريبكة و صرح بأن الصائر على عاتق الخزينة.</span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">و به صدر القرار و تلي بالجلسة العلنية المنعقدة بالتاريخ المذكور أعلاه بقاعة الجلسات العادية بالمجلس الأعلى</span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
</div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text !important; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">وكانت الهيئة الحاكمة متركبة من:</span></div>
<div dir="RTL" style="background-color: white; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #666666; direction: rtl; font-family: "Droid Arabic Naskh", serif; font-size: inherit; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: 22px; margin: 0px 0px 20px; outline: none; padding: 0px; user-select: text; vertical-align: baseline;">
<span style="border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: inherit; font-size: medium; font-stretch: inherit; font-style: inherit; font-variant: inherit; font-weight: inherit; line-height: inherit; margin: 0px; padding: 0px; user-select: auto !important; vertical-align: baseline;">السادة محمد اليوسفي رئيس غرفة والمستشارين: محمد الجاي أمزيان، أحمد عدة، بدر الدين بوراس، محمد الحومة، بحضور المحامي العام السيد رضوان الشودري الذي مثل النيابة العامة وبمساعدة كاتبة الضبط السيدة ساجد صباح.</span></div>
</div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-62428692159885594262017-05-28T16:06:00.001+00:002017-05-28T16:06:23.257+00:00إجتهاد محكمة النفض:سكن المطلقة العاملة بمراكش ومحضونتها بمدينة آسفي عند جدتها يعد إخلالا مها بواجبها نحو محضونتها.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-azVeFyXDJaY/WSr1aMP5GkI/AAAAAAAANmA/I5M4JrWJoTIGQYTZ9yTRW8M5mUFHaafbACLcB/s1600/droitmarocma.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="615" data-original-width="431" height="320" src="https://2.bp.blogspot.com/-azVeFyXDJaY/WSr1aMP5GkI/AAAAAAAANmA/I5M4JrWJoTIGQYTZ9yTRW8M5mUFHaafbACLcB/s320/droitmarocma.jpg" width="224" /></a></div>
<br /></div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-59569093416383449022015-10-31T09:38:00.001+00:002015-10-31T09:41:03.093+00:00للتحميل كاملا كتاب: الوجيز في التنظيم القضائي المغربي للدكتور محمد كرام.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-LHtbeyAPzZ4/VjSKy204T2I/AAAAAAAAFiY/CebEXlGxzLU/s1600/tandim%2Bqdaei.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="http://3.bp.blogspot.com/-LHtbeyAPzZ4/VjSKy204T2I/AAAAAAAAFiY/CebEXlGxzLU/s320/tandim%2Bqdaei.png" width="320" /></a></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
الوجيز في التنظيك القضائي المغربي للدكتور محمد كرام.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
أستاذ بكلية الحقوق بمكراكش</div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
المبادئ الأساسية للنظام القضائي</div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
المحاكم العادية</div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
المحاكم المتخصصة</div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
المحاكم الاسثتنائية</div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<a href="https://app.box.com/s/n99d038oxwmsu0ocqoy08udxdyoc63nl" target="_blank">التحميل من هذا الرابط </a></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<br /></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-52549969435379582372015-10-30T20:05:00.003+00:002015-10-30T20:05:30.308+00:00للتحميل كتاب: المسؤولية المدنية للدكتور عبد القادر العرعاري.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-YK70VZmOuOw/VjPMnJ9hjFI/AAAAAAAAFiI/2aeKjgzxqgU/s1600/3arari.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="http://1.bp.blogspot.com/-YK70VZmOuOw/VjPMnJ9hjFI/AAAAAAAAFiI/2aeKjgzxqgU/s320/3arari.png" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">تحميل كتاب</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">المسؤولية المدنية</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"> د.عبد القادر العرعاري</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><a href="http://www.mediafire.com/download/bvgpxi23nx5zkpx/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A4%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%86%D9%8A%D8%A9+-+%D8%AF.%D8%B9%D8%A8%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%8A.pdf" target="_blank"><span style="color: red;">رابط التحميل</span></a></span></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-20556382889692390592015-10-24T22:23:00.002+01:002015-10-24T22:23:26.552+01:00للتحميل كتاب: نظام التحفيظ العقاري وفق مستجدات القانون 14.07 للدكتور إدريس الفاخوري.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-UZOHD-FFurA/Viv1VTAgN1I/AAAAAAAAFhs/kA9YZOZLWsk/s1600/tahfid-3aqari-maroc.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-UZOHD-FFurA/Viv1VTAgN1I/AAAAAAAAFhs/kA9YZOZLWsk/s400/tahfid-3aqari-maroc.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<b><u>نظام التحفيظ العقاري وفق مستجدات القانون 14.07 للدكتور إدريس الفاخوري</u></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><u><br /></u></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><u><span style="color: red; font-size: large;"><a href="http://www.mediafire.com/download/5fwm1bpnt8n29j7/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%81%D9%8A%D8%B8+%D9%88%D9%81%D9%82+%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86+07-14.rar" target="_blank">تحميل الكتاب</a></span></u></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><u><br /></u></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><u>منقول عن مدونة الفقه والقانون</u></b></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-70319410775937149682015-10-23T09:02:00.000+01:002015-10-23T09:02:34.307+01:00دراسة قانونية: المحررات الرسمية ومحررات مساعدي القضاء وحجيتها والطعن فيها بالزور<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ak0CGbIrxmI/VinodSotGcI/AAAAAAAAFhc/0eLzYY72q-k/s1600/huissier%2Bde%2Bjustice%2Bpv%2Bdritmarocma.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-ak0CGbIrxmI/VinodSotGcI/AAAAAAAAFhc/0eLzYY72q-k/s320/huissier%2Bde%2Bjustice%2Bpv%2Bdritmarocma.jpg" width="242" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span dir="RTL" lang="AR-MA" style="font-family: 'MCS Farisy S_U normal.'; line-height: 135%;">المحررات الرسمية ومحررات مساعدي القضاء وحجيتها والطعن
فيها بالزور</span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span dir="RTL" lang="AR-MA" style="line-height: 21.6px;"><span style="font-family: MCS Farisy S_U normal.;"><b>ذ/بوشعيب عسال قاضي التحقيق بمحكمة الاستئناف بسطات</b></span></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Monotype Koufi"; font-size: 11.0pt; line-height: 135%; mso-ansi-font-size: 9.5pt; mso-bidi-language: AR-MA;">ان
المفوض القضائي وحسب المادة الأولى من ظهير 14/02/2006 مساعد للقضاء ويمارس مهنة
حرة.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Monotype Koufi"; font-size: 11.0pt; line-height: 135%; mso-ansi-font-size: 9.5pt; mso-bidi-language: AR-MA;">والمحاضر
التي يحررها أصبحت أكثر تداولا في الملفات المطروحة أمام القضاء نظرا ليسر وبساطة
مسطرة اللجوء اليها، واختصاص المفوض القضائي في تحرير المحاضر مستمد من المادة 15
من الظهير المشار اليه سابقا.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span dir="RTL" lang="AR-MA" style="line-height: 21.6px;">
</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-MA" style="font-family: "Monotype Koufi"; font-size: 11.0pt; line-height: 135%; mso-ansi-font-size: 9.5pt; mso-bidi-language: AR-MA;">ويمكن
تصنيف هذه المحررات أو المحاضر من <u>حيث
الجهة التي كلفته</u> الى قسمين </span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>:</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Monotype Koufi"; font-size: 11.0pt; line-height: 135%; mso-ansi-font-size: 9.5pt; mso-bidi-language: AR-MA;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span>
<span lang="AR-MA"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; text-align: center; unicode-bidi: embed;">
<span dir="LTR"><a href="https://app.box.com/s/dsykof8llw14bga5p5njaw7qahkejpce" target="_blank">WORD</a></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; text-align: center; unicode-bidi: embed;">
<span dir="LTR"><a href="https://app.box.com/s/qmck8af8e4qvk8iikzdmm1lua2so32py" target="_blank">PDF</a></span></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-37902613634781333862015-10-23T08:46:00.000+01:002015-10-23T08:46:01.718+01:00سؤال وجواب: (2) ما هي الاجراءات التي يمكن للمرأة أن تقوم بها عندما يخرجها زوجها من بيت الزوجية؟<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-xh6MiLq65hY/ViVIrWnzfpI/AAAAAAAAFg8/haYaSMToKMw/s1600/DROITMAROCMA.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-xh6MiLq65hY/ViVIrWnzfpI/AAAAAAAAFg8/haYaSMToKMw/s1600/DROITMAROCMA.jpg" /></a></div>
<div style="direction: rtl; text-align: right;">
<b style="line-height: 17.12px; text-align: center; text-indent: -24px;"><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> </span></b><b style="line-height: 17.12px; text-align: center; text-indent: -24px;"><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">السؤال</span></b><b style="line-height: 17.12px; text-align: center; text-indent: -24px;"><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">1-<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span></span></b><b style="line-height: 17.12px; text-align: center; text-indent: -24px;"><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> </span></b><span style="line-height: 17.12px; text-align: left;"><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>ما هي الاجراءات التي يمكن للمرأة أن تقوم بها عندما يخرجها زوجها من بيت الزوجية؟</b></span></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<span style="line-height: 17.12px; text-align: left;"><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>***</b></span></span></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; direction: rtl; font-family: 'Times New Roman'; font-size: medium; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: normal; margin: 0in 0.5in 8pt 0in; orphans: auto; text-align: center; text-indent: -0.25in; text-transform: none; unicode-bidi: embed; white-space: normal; widows: 1; word-spacing: 0px;">
<div style="color: black; margin: 0px;">
<b style="line-height: 17.12px; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">الجواب :</span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-right: 0.25in; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 12pt; line-height: 107%;">تنص <span style="color: red;">المادة 53</span> من مدونة الأسرة
على الأتي:</span></b><b style="color: black;"><span dir="LTR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="color: black; direction: rtl; margin-right: 0.25in; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span dir="RTL"></span>" اذا قام أحد الزوجين بإخراج الأخر من بيت الزوجية
دون مبرر, تدخلت النيابة العامة من أجل ارجاع المطرود الى بيت الزوجية حالا , مع اتخاذ
الاجراءات الكفيلة بأمنه و حمايته".</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="color: black; direction: rtl; margin-right: 0.25in; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">فالنيابة العامة وفي اطار
عملها الولائي و الحمائي الذي أسنده لها المشرع هي المختصة بارجاع الزوج ( زوج أو زوجة
) الى بيت الزوجية الذي طرد منه بدون مبرر من طرف الزوج الآخر , لكن الملاحظ أن المشرع
الجنائي لم يعاقب الزوج الذي طرد زوجته من بيت الزوجية أو رفض ارجاعها اليه , غير أن
مشروع تعديل القانون الجنائي الذي ينتظر المصادقة عليه قد جرم الفعلين المذكورين.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div style="color: black;">
</div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="color: black; direction: rtl; margin-right: 0.25in; text-align: right; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-MA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: AR-MA; mso-hansi-font-family: Calibri;">و يمكن, أيضا, للزوج ( أو
زوجة) المطرود من بيت الزوجية اذا كان يريد الرجوع أن يرفع دعوى في الموضوع الى السيد
رئيس المحكمة الابتدائية( قسم قضاء الأسرة) ضد زوجه من أجل الحكم له بالرجوع الى بيت
الزوجية وذلك في اطار تقرير حق المساكنة الشرعية بين الزوجين.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-bidi-language: AR-MA;"><o:p></o:p></span></b></div>
</div>
<div style="direction: rtl; text-align: right;">
<span style="line-height: 17.12px; text-align: left;"><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><br /></b></span></span></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-1179147567588099382015-10-20T21:39:00.001+01:002015-10-20T21:39:18.735+01:00إجتهاد قضائي لمحكمة النقض: محضر الاستماع إلى الأجير – النص على تاريخ الفصل<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-1p4uSLlK414/ViamZsrOd7I/AAAAAAAAFhM/K1iihCS5IpE/s1600/coursuprememaroc-droitmarocma.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-1p4uSLlK414/ViamZsrOd7I/AAAAAAAAFhM/K1iihCS5IpE/s1600/coursuprememaroc-droitmarocma.png" /></a></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<span style="color: red; font-size: large;"><b><br /></b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<span style="color: red; font-size: large;"><b>القرار عدد 1149</b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<span style="color: red; font-size: large;"><b><br /></b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<span style="color: red; font-size: large;"><b>الصادر بتاريخ 22 شتنبر 2011</b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<span style="color: red; font-size: large;"><b><br /></b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<span style="color: red; font-size: large;"><b>في الملف الاجتماعي عدد 433/5/1/2010</b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
باسم جلالة الملك وطبقا للقانون</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
حيث يستفاد من مستندات الملف، ومن القرار المطعون فيه المشار إلى مراجعه أعلاه أن الطالبة تقدمت بمقال عرضت فيه أنها كانت تشتغل لدى المطلوبة منذ 02/11/1999 إلى ان عمدت هذه الأخيرة إلى طردها من عملها بتاريخ 07/08/2006 دون مبرر مطالبة بما هو مسطر بمقالها، وبعد إتمام الإجراءات أصدرت المحكمة الابتدائية حكما قضى على المدعى عليها بأدائها لها عن الإخطار: 4.059،13 درهم وعن الفصل: 8.160،76 درهم و عن العطلة: 297،60 درهم وعن الضرر: 21.310،44 درهم وبتمكينها من شهادة العمل تحت طائلة غرامة تهديدية مبلغها 50 درهم عن كل يوم تأخير عن التنفيذ مع النفاذ المعجل باستثناء التعويض عن الإخطار والفصل والضرر وتحميل المدعى عليها الصائر ورفض باقي الطلبات، استأنفته المشغلة أصليا والأجيرة فرعيا فقضت محكمة الاستئناف بإلغائه والحكم تصديا برفض الطلب لسقوطه طبقا للمادة 65 من مدونة الشغل وتحميل الخزينة العامة الصائر وذلك بمقتضى قرارها المطلوب نقضه.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
في شأن الوسيلتين الأولى والثالثة في النقض مجتمعتين:</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
تعيب الطاعنة على القرار الخرق الجوهري للقانون المتمثل في خرق مقتضيات المادتين 64 و 65 من مدونة الشغل وفساد التعليل، ذلك ان المادة 64 تنص على أنه: » يجب ان يتضمن مقرر فصل الأجير الأسباب المبررة لاتخاذه، وتاريخ الاستماع إليه … » إلا أنه بالاطلاع على مقرر الفصل يلاحظ خلوه من الإشارة إلى تاريخ إجراء مسطرة الاستماع لها، وان استهلال المادة المذكورة بكلمة « يجب » يفيد الوجوب، إلا ان المحكمة المطعون في قرارها عللت ما قضت به بشأن هذا الدفع بكون المادة 64 لم ترتب عن مخالفتها بطلان مسطرة الفصل وهو تعليل لا أساس له من القانون وفيه خرق للمقتضى المذكور، أما بخصوص كونها رفضت التوصل بالاستدعاء وبمقرر الفصل فهو تصريح مخالف للواقع لكونها لم تتوصل بأي مقرر ولم تلتق المفوض القضائي المكلف بالتبليغ مما كان يستلزم إجراء بحث بحضور المفوض القضائي المحرر لمحاضر التبليغ للتأكد من صحة ادعاءاته.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
كما أن المادة 65 أعلاه تنص على أنه: » يجب، تحت طائلة سقوط الحق، رفع دعوى الفصل أمام المحكمة المختصة، في أجل تسعين يوما من تاريخ توصل الأجير بمقرر الفصل …. »، ومادام مقرر الفصل لا يتضمن تاريخ إجراء مسطرة الاستماع حسبما أشير إليه أعلاه، فإنه يعتبر مفتقرا لأحد البيانات المنصوص عليها بالمادة 64 فهو بذلك مخالف لمقرر الفصل الذي قصده المشرع في المادة 65 مما يترتب عنه سقوط حق المطلوبة – المشغلة – في التمسك بأجل التسعين يوما المحدد لسقوط الحق في تقديم دعوى الفصل ويمتد هذا الأجل إلى سنتين عملا بأحكام المادة 395 من نفس المدونة، إلا أن المحكمة بعدم إعمالها لما ذكر كان قرارها معيبا وفاسد التعليل الموجب لنقضه.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
حيث تبين صحة ما نعته الوسيلتان على القرار، ذلك أن القانون رقم 65.99 بشأن مدونة الشغل أوجب على المشغل قبل فصل الأجير من عمله الاستماع إليه حول الأخطاء المنسوبة إليه داخل أجل لا يتعدى ثمانية أيام ابتداءا من تاريخ تثبته منها عملا بأحكام المادة 62 من المدونة، مما يعني أن تاريخ الاستماع يكون حاسما لتحديد مدى احترام الأجل المذكور تحت طائلة بطلان المسطرة وقد أوجبت المادة 64 من ذات المدونة ضرورة تضمين مقرر الفصل تاريخ الاستماع إذ الإخلال به يجعل المقرر والعدم سيان خلافا لما جاء بالقرار الذي اعتبر ان المشرع لم يرتب جزاءا على عدم الإشارة إليه، ومتى خلا مقرر الفصل من البيان المذكور اعتبر كأن لم يكن وسقط، تبعا لذلك حق المشغل في التمسك بمقتضيات المادة 65 من المدونة بخصوص سقوط حق الأجير في تقديم دعواه داخل تسعين يوما وكما هو الحال في النازلة، مما يجعل الدعوى خاضعة في تقادمها لمقتضيات المادة 395 من المدونة، والقرار لما قضى بسقوط دعوى الطاعنة رغم عدم تضمين مقرر الفصل تاريخ الاستماع للمطلوبة يكون قد أساء تطبيق المقتضيات أعلاه فوجب نقضه وإبطاله وبغض النظر عما جاء بالوسيلتين الثانية والرابعة.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
وأن حسن سير العدالة ومصلحة الطرفين يقتضيان إحالة القضية على نفس المحكمة.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
لهــذه الأسبــــــاب</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
قضى المجلس الأعلى بنقض وإبطال القرار المطعون فيه.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-21088861099795282922015-10-19T20:47:00.000+01:002015-10-19T20:47:16.196+01:00سؤال وجواب: (1) في حالة وقع الطلاق قبل البناء هل تستحق الزوجة الصداق؟<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="direction: rtl; margin: 0in 0.5in 8pt 0in; text-align: center; text-indent: -0.25in; unicode-bidi: embed;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-xh6MiLq65hY/ViVIrWnzfpI/AAAAAAAAFg8/haYaSMToKMw/s1600/DROITMAROCMA.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-xh6MiLq65hY/ViVIrWnzfpI/AAAAAAAAFg8/haYaSMToKMw/s1600/DROITMAROCMA.jpg" /></a></div>
<span style="line-height: 17.12px;"><b><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></b></span>
<span style="line-height: 17.12px;"><b><span style="color: red; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">السؤال 1-<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>في حالة وقع الطلاق قبل البناء هل تستحق الزوجة الصداق؟</span></b></span></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="direction: rtl; margin: 0in 0.5in 8pt 0in; text-align: center; text-indent: -0.25in; unicode-bidi: embed;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">***</span></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="direction: rtl; margin: 0in 0.5in 8pt 0in; text-align: center; text-indent: -0.25in; unicode-bidi: embed;">
<b style="line-height: 17.12px; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">الجواب :</span></b></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="direction: rtl; margin: 0in 0.5in 8pt 0in; text-align: center; text-indent: -0.25in; unicode-bidi: embed;">
<span style="line-height: 17.12px;"><b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">تقول الاية الكريمة بسم الله الرحمان الرحيم" و ان طلقتموهن من قبل أن تمسوهن وقد فرضتم لهن فريضة فنصف ما فرضتم" صدق الله العضيم الاية 235 من سورة البقرة.</span></b></span></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="direction: rtl; margin: 0in 0.5in 8pt 0in; text-align: center; text-indent: -0.25in; unicode-bidi: embed;">
<b style="line-height: 17.12px; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">نعم تستحق الزوجة <span style="color: red;"><u>نصف الصداق</u></span> المسمى إذا وقع الطلاق قبل البناء.</span></b></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="direction: rtl; margin: 0in 0.5in 8pt 0in; text-align: center; text-indent: -0.25in; unicode-bidi: embed;">
<span style="line-height: 17.12px;"><b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">(المادة 32 من مدونة الأسرة)</span></b></span></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="direction: rtl; margin: 0in 0.5in 8pt 0in; text-align: center; text-indent: -0.25in; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-75484169226220167962015-10-19T09:43:00.000+01:002015-10-19T09:43:52.257+01:007 دراسات قانونية حول النفقة مسطرتها وضوابطها وإشكالياتها(WORD/PDF)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-DX9aW4zaueI/ViSrF6Q-7iI/AAAAAAAAFgs/J6qrGY96c5I/s1600/nafaqa-pension%2Balimentaire%2Bmaroc-droitmarocma.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="128" src="http://1.bp.blogspot.com/-DX9aW4zaueI/ViSrF6Q-7iI/AAAAAAAAFgs/J6qrGY96c5I/s320/nafaqa-pension%2Balimentaire%2Bmaroc-droitmarocma.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><br /></b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>1-الضوابط السوسيولوجية والقانونية للنفقة بمدونة الأسرة المغربية <a href="https://app.box.com/s/0ps1i2w0cdte4lbn2qqsybzz5hunw3o2" target="_blank">PDF</a>/<a href="https://app.box.com/s/qnmx2ys6jsxrvk62gwjg8c4g50g1bhhi" target="_blank">WORD</a></b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">2-النفقة الزوجية في الفقه الإسلامي</span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><a href="https://app.box.com/s/o6vk5ut7sxjigh3yapoj58xq7lfm01va" target="_blank">PDF</a>/<a href="https://app.box.com/s/ud37rmfw4hs0z98zskj6t556n9rsgubg" target="_blank">WORD</a></span></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">3-النفقة بين الشرع والقانون</span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><a href="https://app.box.com/s/qtffbrk4lm2rydhyolo69x3eva0f9g9f" target="_blank">PDF</a>/<a href="https://app.box.com/s/uglhh94tg1gxadbjt5cbsdtdmiauv1et" target="_blank">WORD</a></span></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">4-حالات استحقاق ، وسقوط نفقة المطلقة</span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><a href="https://app.box.com/s/1lg643wmdb9wti79nirjyhek0x8wv3aj" target="_blank">PDF</a>/<a href="https://app.box.com/s/l5ti0kh2k8awvugi0as2huniwlve70ui" target="_blank">WORD</a></span></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">5-خصوصيات دعوى النفقة</span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><a href="https://app.box.com/s/1i4ek35mqfxvig3uyvlomiil6ny0iyzg" target="_blank">PDF</a>/<a href="https://app.box.com/s/367ybczycjc1l3wsgryxzwve6eifaqye" target="_blank">WORD</a></span></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">6-قضايا النفقة وإهمال الأسرة في التشريع المغربي</span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><a href="https://app.box.com/s/ol74evfp6tjwf8q51juk59zssuh1sw37" target="_blank">PDF</a>/<a href="https://app.box.com/s/xmph0fv6z1du0hz12b3er1t6zkjthiot" target="_blank">WORD</a></span></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">7-مشاكل النفقة بين بنود مدونة الأسرة وأحكام القضاء</span><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><a href="https://app.box.com/s/m4yl2psesjqmftaqpflf1xm8td38l39p" target="_blank">PDF</a>/<a href="https://app.box.com/s/m4yl2psesjqmftaqpflf1xm8td38l39p" target="_blank">WORD</a></span></b></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-84976522386082124342015-10-18T12:44:00.003+01:002015-10-18T12:44:21.653+01:0010 دراسات قانونية حول الأجير وحقوقه ومسطرة تأديبه وفصله (PDF/WORD)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-A_5tXjIBSyI/ViOCbxzUHhI/AAAAAAAAFgc/f7XqVU3NpqY/s1600/droit%2Bde%2Btarvail%2Bmaroc%2Bdroitmarocma.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="261" src="http://1.bp.blogspot.com/-A_5tXjIBSyI/ViOCbxzUHhI/AAAAAAAAFgc/f7XqVU3NpqY/s400/droit%2Bde%2Btarvail%2Bmaroc%2Bdroitmarocma.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>الطرد المبرر للاجير على ضوء العمل القضائي <a href="https://app.box.com/s/7no42y9egif84kbtra7aut1wk2d2t5lz" target="_blank">WORD</a>/<a href="https://app.box.com/s/e5ua320eyuyj7e0dn4vzb1gabl6hruf3" target="_blank">PDF</a></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>الحماية القانونية للأجر من خلال مقتضيات مدونة الشغل<a href="https://app.box.com/s/747nxgfkgolvd52w7jbtkj87exw2imbj" target="_blank">WORD</a>/<a href="https://app.box.com/s/ci912s6rfoku8noproh4wolkgufpxxao" target="_blank">PDF</a></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>حماية الأجراء من الفصل التعسفي دراسة على ضوء مدونة الشغل والعمل القضائي<a href="https://app.box.com/s/1fe5mrjw43k4sg153xvrdfcu0w7wqeig" target="_blank">WORD</a>/<a href="https://app.box.com/s/6rvj3psoht7pi057t30g6guf2xnzvnif" target="_blank">PDF</a></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>حماية الأجراء في ظل صعوبات المقاولة</b><b><a href="https://app.box.com/s/htm1hsh062kv8rd9s9hxdgr509rln4u8" target="_blank">WORD</a>/<a href="https://app.box.com/s/lfon6kuytmpv4glca5o6djl7hnuj8feq" target="_blank">PDF</a></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>التعويضات عن الفصل التعسفي</b><b><a href="https://app.box.com/s/vvk7q1kez0e6gcymb85uwe6z7zhdx5ha" target="_blank">WORD</a>/<a href="https://app.box.com/s/gxka7yqu602xst23oip746gne0jwj3ax" target="_blank">PDF</a></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>الفصل التعسفي للأجير في ضوء العمل القضائي</b><b><a href="https://app.box.com/s/oe3ozg0diwd6n33ly2gkkm0ysnzcc9gq" target="_blank">WORD</a>/<a href="https://app.box.com/s/uwjaiijk7is71v9q44j0fun1air6lwty" target="_blank">PDF</a></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>الفصل التعسفي للأجير</b><b><a href="https://app.box.com/s/4q3sifiztkyzitqtx15malm7s3zrdctw" target="_blank">WORD</a>/<a href="https://app.box.com/s/yfeaufbg8ch0qlzxevq7qf7iz6w9qwdn" target="_blank">PDF</a></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>المقاولات…وخرق المسطرة القانونية لطرد الأجير</b><b><a href="https://app.box.com/s/27kijrnssc9wcyw9q1lk5xe6jghg5qci" target="_blank">WORD</a>/<a href="https://app.box.com/s/7zpxz025g3j8xmrk7d4wxnkc71iavj1m" target="_blank">PDF</a></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>مسطرة الفصل التأديبي للأجير بين التشريع المغربي و التشريع المقارن</b><b><a href="https://app.box.com/s/deagou3m69c0f4cdiu8q9af14b2jd2qs" target="_blank">WORD</a>/<a href="https://app.box.com/s/qbpyikzoe0mdqdg5cpt5y1mtifyg5rzf" target="_blank">PDF</a></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>ﻣﺴﻄﺮة اﻻﺳﺘﻤﺎع ﻟﻸﺟير اﻟﻀﻤﺎﻧﺎ ت اﻟﻘﺎﻧﻮﻧﻴﺔ واﻟﻘﻀﺎﺋﻴﺔ</b><b><a href="https://app.box.com/s/2y3i24bcm6vtedcwu3y9t0leu99wo8ws" target="_blank">PDF</a></b></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-55521314892282605572015-10-17T11:19:00.004+01:002015-10-17T11:19:47.716+01:00مشروع قانون المالية لسنة 2016<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-MkGQ74AEnAg/ViIgap1uULI/AAAAAAAAFgQ/7AfzYdAlNOA/s1600/loi%2Bfinances%2Bmaroc%2Bdroitmarocma.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="160" src="http://4.bp.blogspot.com/-MkGQ74AEnAg/ViIgap1uULI/AAAAAAAAFgQ/7AfzYdAlNOA/s320/loi%2Bfinances%2Bmaroc%2Bdroitmarocma.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><u><span style="color: red;">التوجهات الكبرى لمشروع قانون المالية لسنة 2016 :</span></u></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
يهم مشروع قانون المالية العمل على تنزيل التوجهات الكبرى المصادق عليها في المجلس الوزاري والمتمثلة في أربع توجهات:</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
- العمل من أجل توطيد أسس نمو اقتصادي متوازن يواصل دعم الطلب ويشجع العرض، خاصة عبر تحفيز التصنيع، وتشجيع الاستثمار الخاص، ودعم المقاولة، وتسريع المخططات القطاعية؛</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
- تقوية دعائم نمو اقتصاد مدمج، يقلص الفوارق الاجتماعية والمجالية، ويوفر فرص الشغل الكريم؛</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
- تسريع تفعيل الجهوية والرفع من وتيرة الإصلاحات الهيكلية الكبرى؛</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
- تفعيل إصلاح القانون التنظيمي لقانون المالية ومواصلة مجهود الاستعادة التدريجية للتوازنات الماكرو اقتصادية.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><u><span style="color: red;">السياق الدولي والحصيلة الاقتصادية لسنة 2015 :</span></u></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
يأتي هذا مشروع قانون المالية لسنة 2016 في سياق دولي يتسم بتحسن توقعات نمو الاقتصاد العالمي وبوادر انتعاش منطقة الأورو وما يعنيه ذلك من تزايد للطلب الخارجي على بلادنا وتراجع أسعار البترول على مستوى الأسواق العالمية، مع الإشارة إلى المخاطر التي تعاني منها منطقة الشرق الأوسط. أما على المستوى الوطني فيأتي هذا المشروع بعد سنة مالية اتسمت بتحقيق معدل نمو يبلغ 5%، وفي ظل مستوى قياسي بالنسبة للمحصول الزراعي الذي بلغ حوالي 115 مليون قنطار، وفي ظل عدد من المؤشرات الاقتصادية الإيجابية والتي نتجت عن سلسلة من الإصلاحات الحكومية الكبرى وأثمرت أساسا تراجع عجز الأداءات إلى 2,8% بعد أن كان قبل حوالي أربع سنوات في حدود 9%، وكذا تراجع العجز التجاري بحوالي 20,4% عن السنة الماضية، وأيضا ارتفاع تحويلات المغاربة المقيمين في الخارج بحوالي 5,2%، وارتفاع موارد الاستثمارات الأجنبية بحوالي 22,8% بما قيمته 24,2 مليار درهم، وهو ما أدى إلى ارتفاع الاحتياطي من العملة الصعبة إلى حدود 213 مليار درهم أي ما يعادل 6 أشهر و12 يوما، بعد أن كنا في حدود أقل من أربعة قبل أربع سنوات.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
كل هذه المعطيات تعكس تراجع عجز الميزانية إلى 4,3% في سنة 2015 بعد أن كان العجز في حدود 7,7% سنة 2012، وإلى تراجع معدل البطالة إلى 8,7% وكذا التحكم في التضخم في حدود 1,8%، وما يعنيه ذلك من تدعيم للقدرة الشرائية، وهي مؤشرات ستمكن بلادنا خلال السنة المالية المقبلة من مواصلة الإصلاحات وتنزيل التوجهات الكبرى المعلن عنها.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><u><span style="color: red;">المعطيات الرقمية لمشروع قانون المالية لسنة 2016</span></u></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
وبخصوص المعطيات الرقمية لمشروع قانون المالية لسنة 2016، فهو يستند على أربع فرضيات أساسية: التطلع إلى تحقيق معدل نمو في حدود 3% ومواصلة تقليص عجز الميزانية في حدود 3,5% وكذا التحكم في التضخم في حدود 1,7%، في إطار سعر بترول بقيمة 61 دولار للبرميل.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
أما بخصوص المستوى التفصيلي، فإن المعطيات الرقمية تقوم على مجموع تكاليف بقيمة حوالي 388 مليار درهم، ومجموع الموارد بقيمة 364 مليار درهما، على أساس نفقات التسيير تبلغ حوالي 183 مليار درهم كما أن نفقات الاستثمار على مستوى الإدارة العمومية سترتفع من 54 مليار درهم إلى 61 مليار درهم ضمن مجموع نفقات الاستثمار العمومي التي ستبلغ 189 مليار درهم، كما أن نفقات الموظفين سترتفع لتصل إلى حوالي 106 مليار درهم بعد أن كانت في 2012 في حدود 96 مليار درهم.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
ويهدف مشروع قانون المالية إلى إحداث حوالي 26.000 منصب شغل في الوظيفة العمومية، فضلا عن مناصب الشغل التي ستُحدث عبر المجهود الكبير المرتبط بالاستثمار العمومي المقدر بحوالي 189 مليار درهم، على اعتبار ما سينتج عنه من حركية اقتصادية ستتيح إحداث مناصب شغل على مستوى القطاع الخاص.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
وعلى مستوى تنزيل هذه التوجهات، فإن المشروع يطرح مجموعة من الإجراءات لدعم المقاولة وتحفيز الاستثمار وخاصة ما يتعلق بتسريع تنزيل المخطط الصناعي ودعم المقاولات الصغيرة والمتوسطة وتسريع آجال الأداءات وإرساء نظام الأفضلية الوطنية للمقاولات المغربية وتفعيل حصة 20% من الصفقات العمومية للمقاولات الصغيرة والمتوسطة، بالإضافة إلى مراجعة الضريبة على أرباح الشركات في ما يتعلق بالشركات التي لا تتجاوز أرباحها مليون درهم.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
الإجراءات الإجتماعية بمشروع قانون المالية لسنة 2016</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
كما يشمل المشروع العمل على إطلاق سلسلة من الإجراءات الاجتماعية لتحقيق التوجه المتمثل في تقليص الفوارق الاجتماعية والمجالية ودعم التماسك الاجتماعي وتوفير فرص الشغل الكريم، ومن ذلك تنزيل المشروع الوطني الكبير المتعلق بالعالم القروي والموجه لحوالي 12 مليون مغربي موزعين على حوالي 24.290 دوار، وذلك من أجل إنجاز حوالي 20.800 ألف مشروع وذلك بغلاف مالي يبلغ 50 مليار درهم مقسمة على سبع سنوات، تقوم على سد الخصاص على مستوى الطرق والكهرباء والماء الصالح للشرب والصحة و التعليم في العالم القروي.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
بالإضافة إلى ذلك، هناك المشروع الكبير المرتبط بضمان استدامة صندوق دعم التماسك الاجتماعي، خاصة وأن هذا المشروع يمول نظام المساعدة الطبية "راميد"، الذي تجاوز عدد المؤهلين للاستفادة منه 8.5 مليون شخص ليصل إلى 8,78 مليون مؤهل للاستفادة، إلى حدود 10 يوليوز 2015، وبهذا ستنتقل ميزانية الصحة إلى 13,1 مليار درهم بعد أن كانت في حدود 8 مليار سنة 2008. بالإضافة إلى ما يصدر عن هذا الصندوق من دعم لبرامج "تيسير" حيث سيبلغ عدد التلاميذ والتلميذات المؤهلين للاستفادة منه 828.400 تلميذ وتلميذة، فضلا على أن برنامج "مليون محفظة" في إطار المبادرة الملكية سيصل عدد المستفيدين منه إلى 3,91 مليون تلميذ وتلميذة.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
كما أنه من ضمن الإجراءات الاجتماعية التي جاء بها هذا القانون دعم المجهود المرتبط بالتعليم العالي، ومن ذلك أن عدد المرشحين للاستفادة من المنحة سيصل إلى 330 ألف طالب وطالبة، بعد أن كان في حدود 182 ألف سنة 2012 بزيادة تقدر بحوالي 150 ألف ممنوح جديد، فضلا عن تنزيل نظام التغطية الصحية للطلبة والمرشح أن يستفيد منه حوالي 250 ألف طالب. كما يتضمن هذا المشروع إجراءات تتعلق بمحاربة البطالة والتشغيل سواء على مستوى برامج "إدماج" و"تأهيل" أو التشغيل الذاتي أو البرامج المرتبطة بالتحفيز والمتعلقة بتشجيع الإدماج في المقاولات، فضلا عن إرساء نظام التعويض عن فقدان الشغل. وهي إجراءات ستمكن بلادنا من تنزيل التوجهات الاجتماعية المعلن عنها والمتمثلة في دعم التماسك الاجتماعي وتقليص الفوارق المجالية والاجتماعية وتوفير الشغل الكريم.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><u><span style="color: red;">2016 سنة تنزيل مشروع الجهوية المتقدمة</span></u></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
كما أن سنة 2016 ستكون سنة تنزيل مشروع الجهوية عن طريق إحداث كل من صندوق التضامن بين الجهات وصندوق التأهيل الاجتماعي ورفع المساهمة المالية المخصصة للجهات لتصل إلى 4 مليار درهم في أفق 10 مليار درهم سنة 2020، بالإضافة إلى تسريع الإصلاحات المتعلقة بعدد من القطاعات والمتمثلة في القضاء، والقانون التنظيمي لقانون المالية والديمقراطية التشاركية وباقي الإصلاحات المرتبطة بتنزيل أحكام الدستور الجديد.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b><u><span style="color: red;">الاستعادة التدريجية للتوازنات الماكرو-اقتصادية</span></u></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
كما يعمل هذا القانون على مستوى التوجه المتعلق بمواصلة مجهود الاستعادة التدريجية للتوازنات الماكرو-اقتصادية على تنزيل الإصلاحات المرتبطة بالقانون التنظيمي للمالية وما يتعلق به من رفع لفعالية النفقات العمومية، وأيضا العمل على إصلاح أنظمة التقاعد وكذا الإصلاح الجبائي ومواصلة إصلاح صندوق المقاصة بعد التقليص ب 70% من نفقاتها بين سنتي 2012-2015.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-24277214356857415152015-10-14T22:30:00.001+01:002015-10-14T22:30:02.758+01:00الأولويات الأساسية لمشروع قانون المالية لسنة 2016<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.maroc.ma/sites/default/files/styles/thumbnail_page_detail/public/image_actualite/12.jpg?itok=IhQktajX" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.maroc.ma/sites/default/files/styles/thumbnail_page_detail/public/image_actualite/12.jpg?itok=IhQktajX" height="233" width="320" /></a></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
المشروع الذي تم إعداده تنفيذا للتوجيهات الملكية السامية، يتمحور حول أربع أولويات أساسية، هي:</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="color: red;">أولا </span>- توطيد أسس نمو اقتصادي متوازن يواصل، دعم الطلب ويشجع العرض، خاصة عبر تحفيز التصنيع، وتشجيع الاستثمار الخاص، ودعم المقاولة، وتسريع المخططات القطاعية.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="color: red;">ثانيا </span>- تقوية دعائم نمو اقتصاد مدمج، يقلص الفوارق الاجتماعية والمجالية، ويوفر فرص الشغل الكريم.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="color: red;">ثالثا </span>- تسريع تفعيل الجهوية والرفع من وتيرة الإصلاحات الهيكلية الكبرى.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="color: red;">رابعا </span>- تفعيل إصلاح القانون التنظيمي لقانون المالية ومواصلة مجهود الاستعادة التدريجية للتوازنات الماكرو اقتصادية.</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
كما يهدف هذا المشروع لتفعيل البرنامج الطموح، الذي أعلن عنه جلالة الملك في خطاب العرش والمتعلق بمواجهة الخصاص في المرافق الاجتماعية والخدمات الأساسية بالعالم القروي وخاصة بالمناطق البعيدة والمعزولة</div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-91981749429902706662015-10-13T00:30:00.000+01:002015-10-13T00:30:00.730+01:00إجتهاد قضائي: المفوض القضائي غير مطالب بالتحقق من هوية المبلغ إليه مادام قد صرح له بأنه هو المعني بالتبليغ.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-YFfRPNDp1NA/VhwbpG-r3mI/AAAAAAAAFgA/nsGmevK_O4c/s1600/Huissiers-Maroc.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="183" src="http://4.bp.blogspot.com/-YFfRPNDp1NA/VhwbpG-r3mI/AAAAAAAAFgA/nsGmevK_O4c/s320/Huissiers-Maroc.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; color: #333333; direction: rtl; line-height: 19px; outline: 0px; padding: 0px 0px 10px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><u><br /></u></span></b></span></div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; color: #333333; direction: rtl; line-height: 19px; outline: 0px; padding: 0px 0px 10px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: transparent; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border-image-outset: initial; border-image-repeat: initial; border-image-slice: initial; border-image-source: initial; border-image-width: initial; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><b><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><u>محكمة الاستئناف التجارية بالدار البيضاء بتاريخ 2007/01/18 ملف رقم : 04382/03</u></span></b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="color: red; font-size: large;"><b><u>القاعدة:</u></b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><u>مادام التبليغ تم للمستأنف شخصيا في محل سكناه لذلك لا يجوز له التمسك بعدم التوصل لأن عون التبليغ غير مطالب بالتحقق من هويته مادام قد صرح له بأنه هو المعني بالتبليغ (أنظر كتاب إجراءات التبليغ فقها وقضاء للأستاذ حسن بويقين).</u></b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="color: red; font-size: large;"><b><u>التعليل :</u></b></span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">حول الدفع ببطلان الاستدعاء لجلسة 12 أبريل 2000 المستمد من عدم تدوين الهوية الكاملة للمبلغ إليه ومراجع بطاقته الوطنية فإنه دفع مردود ذلك أن التبليغ تم للمستأنف شخصيا في محل سكناه لذلك لا يجوز له التمسك بعدم التوصل لأن عون التبليغ غير مطالب بالتحقق من هويته مادام قد صرح له بأنه هو المعني بالتبليغ (أنظر كتاب إجراءات التبليغ فقها وقضاء للأستاذ حسن بويقين(.</span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">حيث إن الدفع بكون شهادة التسليم لا تتضمن اسم العون فإنه بالاطلاع عليها يتبين بأنها تشير إلى اسمه وهو السيد مرير لذلك يبقى هذا الدفع مردودا عليه أيضا.</span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">حيث أن إنكار الطاعن لتوقيعه على شهادة التسليم دون اللجوء إلى المسطرة القانونية في هذا الشأن يبقى غير منتج ويتعين عدم اعتباره.</span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">حيث إنه أمام المنازعة المثارة حول حجم المديونية والأداءات التي قام بها المستأنف ما تم التصريح به بخصوص منتوج بيع الشاحنة فإنه يقتضي الأمر بإجراء خبرة لتحديد الدين العالق بذمة المستأنف.</span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">لهذه الأسباب فإن محكمة الاستئناف التجارية بالدار البيضاء وهي تبث تمهيديا علنيا وحضوريا :</span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">شكلا : قبول الاستئناف.</span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">تمهيديا : بإجراء خبرة حسابية يقوم بها الخبير السيد خالد شقرون الذي عليه استدعاء طرفي النزاع ومحاميهما طبقا للقانون الاطلاع على وثائق الملف وعلى الدفاتر التجارية للمستأنف عليها عند الاقتضاء وذلك بقصد تحديد الدين الذي لازال بذمة المستأنف مع مراعاة الأداءات السابقة واللاحقة لهذه الدعوى ومنتوج بيع الشاحنة وتحرير تقرير مفصل بجميع العمليات يودع بكتابة ضبط هذه المحكمة داخل أجل شهر من إعلامه بهذه المهمة وتحدد أتعابه في مبلغ 3.000 درهم يؤديها المستأنف تحت طائلة صرف النظر وبحفظ البث في الصائر وباقي الطلب.</span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-70632205643153115542015-10-12T18:10:00.001+01:002015-10-12T18:10:05.618+01:00ورقة بحثية حول: العلاقة بين السلطتين التنفيذية والتشريعية في الأنظمة البرلمانية (صيغة PDF)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-fvOTQw9Jcnc/VhvnfX-S1YI/AAAAAAAAFfw/NCWJ_JJFKtM/s1600/mf7-a9_Page_01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-fvOTQw9Jcnc/VhvnfX-S1YI/AAAAAAAAFfw/NCWJ_JJFKtM/s320/mf7-a9_Page_01.jpg" width="217" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
تعالج هذه الورقة البحثية موضوع العلاقة بين السلطتين التنفيذية والتشريعية في الأنظمة النيابية القائمة على أساس الفصل بين السلطات،وهي مجسدة في الدستور لكنها تختلف في واقع الحياة السياسية بفعل عدة عوامل منها الأحزاب السياسية والقوة الشخصية لرئيس الولة والمنظومة الإنتخابية.<br />
<span style="text-align: center;">هذه الورقة المنشورة بمجلة المفكر في عددها 7 أعدها صالح بنشوري أستاذ مساعد بكلية الحقوق والعلوم السياسية بجامعة محمد خيضر بالجزائر</span></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="400" mozallowfullscreen="" msallowfullscreen="" oallowfullscreen="" src="https://app.box.com/embed/preview/q7qbg767hypa2p33bswxup4gfeg880yd?theme=dark&view=&sort=&direction=ASC" webkitallowfullscreen="" width="500"></iframe>
</div>
</div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<br /></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-63331173545869283132015-10-10T13:12:00.001+01:002015-10-10T13:12:12.884+01:00دراسة قانونية كاملة: وقف تنفيذ القرارات الإدارية- للأستاذ محمد الهيني (بصيغة Word و PDF)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-L_weRas6ASY/Vhj85kKEVVI/AAAAAAAAFfg/urAh8_bzJi4/s1600/Untitled-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-L_weRas6ASY/Vhj85kKEVVI/AAAAAAAAFfg/urAh8_bzJi4/s320/Untitled-1.jpg" width="237" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">وقف تنفيذ القرارات الإدارية</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b style="font-size: x-large;">الأستاذ محمد الهيني </b></div>
<div style="text-align: center;">
<b style="font-size: x-large;"></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<a href="https://app.box.com/s/j6sh0t9dn3pk7fjj1nyaqxg7y2acn4qo" target="_blank"><span style="color: red; font-size: x-large;">تحميل PDF</span></a></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<a href="https://app.box.com/s/xmanyr4j0q1m0cmc96fm3r88nkeriznw" target="_blank"><span style="color: red; font-size: x-large;">تحميل WORD</span></a></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-60914820245830570262015-10-07T21:57:00.000+01:002015-10-07T21:57:38.832+01:00إجتهاد قضائي: طالب التنفيذ هو الملزم بأداء أجرة المفوض القضائي في حالة تعذر التنفيذ أو توقف الإجراءات التنفيذية قبل تحصيل المبلغ المطلوب من المنفذ عليه.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-BypaVgAgTJg/VhWGBUcpSGI/AAAAAAAAFfQ/NWAFH3sjw7E/s1600/%25D9%2582%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25B1%2B%25D9%2585%25D8%25AD%25D9%2583%25D9%2585%25D8%25A9%2B%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A6%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2581%2B%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25AA%25D8%25AC%25D8%25A7%25D8%25B1%25D9%258A%25D8%25A9%2B%25D8%25A8%25D9%2581%25D8%25A7%25D8%25B3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="247" src="http://2.bp.blogspot.com/-BypaVgAgTJg/VhWGBUcpSGI/AAAAAAAAFfQ/NWAFH3sjw7E/s320/%25D9%2582%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25B1%2B%25D9%2585%25D8%25AD%25D9%2583%25D9%2585%25D8%25A9%2B%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A6%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2581%2B%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25AA%25D8%25AC%25D8%25A7%25D8%25B1%25D9%258A%25D8%25A9%2B%25D8%25A8%25D9%2581%25D8%25A7%25D8%25B3.png" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: red; font-size: large;"><u>قرار محكمة الاستئناف التجارية بفاس</u></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: red; font-size: large;"><u>رقم" 26" ص الصادر بتاريخ 5/5/2010</u></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: red; font-size: large;"><u>ملف عدد 43/2009 ص</u></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="color: red; font-size: large;"><u><br /></u></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>- طالب التنفيذ له الحق في استخلاص مبلغ الصوائر والمصاريف المترتبة عن الدعوى من المنفذ عليه، والمفوض القضائي له الحق في اقتطاع أجرته من المبلغ الذي حازه فعلا لفائدة طالب التنفيذ الذي كلفه بمتابعة إجراءات التنفيذ .</b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>- في الحالة التي تتوقف فيها الإجراءات التنفيذية قبل تحصيل المبلغ المطلوب من المنفذ عليه أو يتعذر التنفيذ لأي سبب آخر فان طالب التنفيذ يبقى هو الملزم بأداء أجرة المفوض القضائي لا المنفذ عليه .</b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>- والمفوض القضائي لا سند قانوني له لمطالبة المنفذ عليه بأداء أجرته، والفصل 29 من القانون المنظم لمهنة المفوضين القضائيين لم ينص لا صراحة ولا ضمنيا على ذلك.</b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<b>- الأمر القاضي برفض الطلب يعد في محله ويتعين تأييده .<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span></b></div>
<div style="direction: rtl; text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-9409348378482508572015-10-07T21:21:00.002+01:002015-10-07T21:21:26.731+01:00إجتهاد قضائي لمحكمة النقض: شهادة التسليم هي المعتبرة قانونا لإثبات التبليغ وإعتماد غيرها ينقض الحكم.<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Foc6biqwSLM/VhV-SyxOj9I/AAAAAAAAFfA/vtUpwITrkzE/s1600/tnotification-droitmarocma.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-Foc6biqwSLM/VhV-SyxOj9I/AAAAAAAAFfA/vtUpwITrkzE/s320/tnotification-droitmarocma.jpg" width="218" /></a></div>
<br /></div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8600640789243021020.post-4735785856483979862015-10-06T10:30:00.000+01:002015-10-06T10:30:01.816+01:00جدول بأهم قواعد التصفية والقسمة في قانون الإلتزامات والعقود المغربي<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-SVo3-xisabQ/VhLydwQdJBI/AAAAAAAAFeo/bmoIjUi4q6Q/s1600/droitmarocma1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-SVo3-xisabQ/VhLydwQdJBI/AAAAAAAAFeo/bmoIjUi4q6Q/s320/droitmarocma1.png" width="270" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-LCroIT6c8CQ/VhLyk5LHg7I/AAAAAAAAFew/vK4ZIrxYAy4/s1600/droitmarocma2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="318" src="http://2.bp.blogspot.com/-LCroIT6c8CQ/VhLyk5LHg7I/AAAAAAAAFew/vK4ZIrxYAy4/s320/droitmarocma2.png" width="320" /></a></div>
<div style="direction: rtl; text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;"><a href="https://app.box.com/s/buna28dr73zyrdag1knnkk93g4rbq068" target="_blank">تحميل ملف PDF</a></span></b></div>
</div>
omarhttp://www.blogger.com/profile/11410681461579808238noreply@blogger.com0